ΙΣΤΟΡΙΕΣ: Ο Μίχος λύκος

      Η Όλγα Γερομιχαλού-Καραμπίνα, σύζυγος του Τάκη Μήτσιου μου δίνει συνέντευξη στις 17 Αυγούστου 2004. Θυμίζει ιστορίες που σχετίζονται με την κοινωνική ζωή στα χρόνια του Εμφυλίου. Συγκεκριμένα αναφέρεται στα δυο ξαδέρφια-βοσκούς-στην Άνω Σκοτίνα: τον Μίχο Γερομιχαλό του Χρήστου και τον Μίχο του Δημητρίου. Ο αδερφός της Μίχος, βοσκώντας τα γίδια, προσποιούνταν την φωνή του λύκου και τρόμαζε το χωριό (Άνω Σκοτίνα). Καταλήγουν και οι δυο στο κατώι του σχολείου (κρατητήριο) με απόφαση του λαϊκού δικαστηρίου του χωριού.

Η Όλγα αφηγείται:

ΙΔΙΩΜΑ. Ι θκόζ μ’ ι Μίχους, ι αδιρφόζ μ’ μι του Μιχαήλ τς Μήτρινας τζ Γιρμπχαλούς γίγκαν λύκ’. Είχι τα γίδια στου Γκηψαρά. Δεν ήξιραν πως θα σκιάξ’ ν’ του χουργιό. Κι ήταν τώρα, χνουπουργιάτκα. Θυμούμι που μας έβγαζι σύκα σιαπάν’ η μάνα. Βγαίν’ στου τρόχαλου στ’ Μοίρα. Ι αλλους έκανι σαν μακρός λύκους κι ι άλλους έκανι "αού. . . αού. . . ". Ι κόζμους σκιάθκαν. Σκώθκι ι κόζμους ούλους. Είπαν "θα μας φαν τα γίδια".

Πάηναν ούλ’ κα τα Καρόπλα σιαπέρα. Νύχτα. Μισάνυχτα. Ήταν ακόμα οι παραθιρισταί. Οι Τρανταί ούλ’. Ήταν σμαζουμένου του χουργιό ιτότι. Γέμζι ι Πλάτανους όξου. Ξπόλτ’ όξου. Μι τζ μπιτζιάμις όξου. Αυτοί που ζούσαν στ’ Λάρσα είχαν μπιτζιάμις. Η παπά Λιουνίδας λέ’: "Έφαγαν οι λύκ’ κόζμουν. Κι θα ’ρθούν κι θα φαν κι μας".

Αυτοί -ήταν φιγγάρ’ μέρα- σαΐτιψαν ικεί στου τρόχαλου. Κατάλαβι η δάσκαλους ι Μπλέτσιους. Έξυπνους. Τς κατάλαβι. Κι πααίν’ κι τς πχιάν’ ι δάσκαλους, ι Μίχους ι Τσιαπάρς κι άλλ’. Ι θκόζ μ’ ι Μίχους πνίχθκι’ π’ τα γέλια. Ικείνους, ι Μίχους τς Μήτρινας Κουρδουκλήθκι. Παράδουνι κιόλας (παραδίνω=βρίζω) κι τουν έδειραν. Τουν θκό μ’ τουν δίκασι ι Γιάννινα ι Γιργουλού κι πλέρουσι πλιότιρις παράδις, μι φαίνιτι. Ήταν ιδέα τζ Γιάννινας τζ Γιργουλούς. Ν’ ήξιρις ντ’ Γιάννινα, του Γιργουλά, απού ’χι ζ Γκατράν’ μπαχτσέν. Δίκαζι αυτή, πλαλούντα.  

      -Ποιος την έβαλε.

      -Οι αντάρτις, αρά! Αρά, αφού είχαν ΙΑΜ (ΕΑΜ) σιαπάν’. Να ’γλιπις αυτήνια, ντ γναίκα, ήταν στ’ αϊτόπουλα. Αυτήν, απ’ λες, μι γκλάρα στα χέρια, μι ν΄άλλ΄. ιδώϊα. Αυτές μάζουναν ν’ νιουλαία ούλ’.

      -Τελικά δικάστηκε ο αδερφός σου;

      -Δικάσκι κι πλέρουσι παράδις. Τουν είχαν κλειζμένουν στου σχουλείου. Κι αυτόν κι του Μιχαήλ (τς Μήτρινας). Κι παν οι πατιράδις του ταχιά κι πλέρουσαν κι τς έβγαλαν. 

 

 Ο σύζυγος της Όλγας Τάκης Μήτσιος

ΚΟΙΝΗ. Μια φορά ο αδερφός μου Μιχάλης μαζί με το Μιχάλη της Μήτρινας της Γερομιχαλού παρίσταναν το λύκο.  Βοσκούσε τα γίδια στον Κηψαρά. Δεν εύρισκαν άλλο τρόπο να φοβερίσουν το χωριό. Ήταν φθινόπωρο. Θυμάμαι η μάνα μας έφερνε σύκα από την Κάτω Στην Άνω Σκοτίνα. Αυτοί οι δυο ανηφορίζουν το δρόμο προς την κορυφή «Μοίρα». Ο ένας παρίστανε τον λύκο που φώναζε από μακριά και ο άλλος έκανε «αού...αού...». Κατατρόμαξε ο κόσμος. Όλος ο κόσμος στο πόδι. Σκέφτηκαν: «θα μας φάνε τα γίδια». Όλοι τρέχανε προς τα Καρόπλα πέρα.     Νύχτα, μεσάνυχτα. Οι παραθεριστές ήταν ακόμα στο χωριό. Όλοι οι Τρανταίοι. Τότε το χωριό ήταν συγκεντρωμένο. Η πλατεία γεμάτη. Όλοι ξυπολταρία. Φορώντας τις πιζάμες. Αυτοί που προέρχονταν από Λάρισα φορούσαν πιζάμες. Ο παπά Λεωνίδας (Οικονόμου) απευθύνεται στον κόσμο: «Οι λύκοι φάγανε κόσμο. Κοντεύουν να επιτεθούν εναντίον μας».

          Το φεγγάρι έλουζε την περιοχή. Αυτοί σταμάτησαν εκεί στο τρόχαλο. Ο δάσκαλος ο Βλέτσης τους πήρε μυρωδιά. Πανέξυπνος αυτός. Αμέσως τους αντιλήφθηκε. Τρέχει και τους συλλαμβάνει. Τον βοήθησαν, βέβαια, και άλλοι συγχωριανοί, όπως ο Μίχος ο Τσιαπάρης κ. ά. Ο δικός μου αδερφός, ο Μίχος, δεν το πήρε στα ζεστά, το έριξε στα γέλια. Ο άλλος Μίχος, της Δημήτρινας έφτασε κατρακυλώντας. Και, επειδή έβριζε τα θεία, τον δείρανε. Τον αδερφό μου τον δίκασε η Γιάννενα Γεργολού και νομίζω πως πλήρωσε

 

περισσότερα χρήματα. Ήταν απόφαση της Γιάννενας Γεργολούς. Φαντάζομαι να γνώριζες την Γιάννενα Γεργολού. Ήταν αυτή που είχε μπαχτσέν στην Κατράνη. Αυτή δίκαζε στα γρήγορα.

          -Ποιος την έβαλε.

-Οι αντάρτες, μωρέ! Υπήρχε οργάνωση του ΕΑΜ) στην Άνω Σκοτίνα. Να βλέπεις αυτή τη γυναίκα που ήταν επικεφαλής στα αετόπουλα. Αυτή, που λες, , μαζί με μια άλλη πατριώτισσα, με τη βέργα στα χέρια, συγκέντρωνε όλη τη νεολαία.

         -Τελικά, δικάστηκε ο αδερφός σου;

          -Δικάστηκε και υποχρεώθηκε να καταβάλει λεφτά. Τον είχαν κλεισμένο στο κατώι του σχολείου (φυλακή). Τον αδερφό μου και το Μιχάλη της Μήτρινας. Ευτυχώς, που, την επομένη έτρεξαν οι γονείς, πλήρωσαν και τους απελευθέρωσαν.

----------

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Μου έρχονται στη μνήμη: α) οι κραυγές του «λύκου» από το καραούλι της «Μοίρας», β) οι θεατρικές παραστάσεις που γίνονταν στον «Πλάτανο» με την επιμέλεια της οργάνωσης του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και γ) η γνωριμία με τον αδερφό της Όλγας Μιχάλη, που, μετά τον Εμφύλιο, κατοικούσαμε στην ίδια γειτονιά της «Βασίλας». Ήταν λεβέντης, λογικός, ήρεμος, συμβούλευε εμάς τους μικρότερους.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ: Κάτω Σκοτίνα. Στα χρόνια του Εμφυλίου έδρα του λαϊκού δικαστηρίου ήταν το σπίτι του Καλιαμπού (περιοχή «Βασίλα»). Οι δραστήριες γυναίκες παίξανε πρωτεύοντα ρόλο.