ΤΕΧΝΗ: ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

  Στα ακούσματα της Μεγάλης Εβδομάδας ο χριστιανός γεύεται  τον πλούτο της εκκλησιαστικής λατρείας και τη χάρη της ορθόδοξης υμνολογίας. Κάθε τροπάριο  είναι και ένα   κήρυγμα (το κατανοεί και η «αναλφάβητη» γιαγιά) (*). Η θεία τέχνη οδηγεί σε βαθιά κατάνυξη. Με την τέχνη αυτή σχετίζεται το λογοτεχνικό είδος των αντιθέσεων Αμαρτωλής και Ιούδα («η μεν, ο δε»). 

 

Ο Όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται κατανυκτικά το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Στα τροπάρια των αίνων ακούμε το ιδιόμελο «Ότε η αμαρτωλός…». Εδώ διακρίνουμε το φαινόμενο των  αντιθέσεων: α) Μύρο της Αμαρτωλής και β) προδοσία του Μαθητή.

«OTE Η ΑΜΑΡΤΩΛOΣ» (ήχος πρώτος) 

Ότε η αμαρτωλός προσέφερε το μύρον,

Τότε ο μαθητής συνεφώνει τοις παρανόμοις.

Η μεν έχαιρε κενούσα το πολύτιμο,

Ο δε έσπευδε πωλήσαι τον ατίμητον.

Αύτη τον Δεσπότην επεγίνωσκεν,

Ούτος του Δεσπότου εχωρίζετο.

Αύτη ηλευθερούτο

Και ο Ιούδας δούλος εγεγόνει του εχθρού.

Δεινόν η ραθυμία! Μεγάλη η μετάνοια!

Ην μοι δώρησαι, Σωτήρ,

Ο παθών υπέρ ημών, και σώσον ημάς.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ 

Όταν η αμαρτωλή γυναίκα προσέφερε το μύρο στον Κύριον, τότε  ο μαθητής έκανε συμφωνία με τους παράνομους άρχοντες των Ιουδαίων (για την παράδοση του Κυρίου). Εκείνη μεν έχαιρε, που άδειαζε από το δοχείο το πολύτιμο μύρο, αυτός δε έτρεχε με σκοπό να πωλήσει τον Κύριο, του Οποίου η αξία είναι ανεκτίμητη.

Αυτή αγαπούσε και αναγνώριζε τον Κύριο, κι αυτός αποχωρίζονταν από τον Δεσπότη Κύριο. Αυτή απαλλάσσονταν από τα δεσμά της αμαρτίας και ο Ιούδας γινότανε δούλος του εχθρού-διαβόλου. Φοβερόν πράγμα είναι η αμέλεια για τη σωτηρία της ψυχής!  Μεγάλη η αξία της μετάνοιας! 

 Αυτή τη μετάνοια δώρησαι  σε μένα, Σωτήρα μου. Σώσε μας, Κύριε, εσύ, που για μας υπέμεινες (φρικτά) Παθήματα.

 

---------- 

* Ο αγαπητός φίλος Δ. Δημηνάς, δικηγόρος, στο δημοσίευμα της 20.4.΄21 στην εφημερίδα "Ολύμπιο Βήμα", ανάμεσα στα άλλα, υπογραμμίζει: "Φρονώ ότι η γλώσσα των Ευαγγελίων και των ύμνων της Θ. Λειτουργίας και των λοιπών Ακολουθιών αποτελεί το τελευταίο προπύργιο διατήρησης της συνέχειας της Ελληνικής γλώσσας…».

 

 

ΙΕΡΑΤΕΙΟ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΛΕΤΣΗΣ (1929-20.4.2021)

                                          Στη μνήμη του παπά Μιχάλη Βλέτση

                                και της πρεσβυτέρας Ελένης Οικονόμου

Στα νιάτα του ήταν ταπεινός (γεννήθηκε στην Άνω Σκοτίνα του Κάτω Ολύμπου από τους γονείς Κωνσταντίνο και Καλλιόπη). Ο βίος του κύλισε α) ως λαϊκός στην ποιμενική ζωή, β) ως κληρικός στην ποιμαντική και γ) ως απόμαχος στο κοινωνικό έργο.  

 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΑΙΘΟΥΣΑ ΝΑΟΥ. Την Κυριακή της 24ης Οκτωβρίου 2010 εγκαινιάζεται η αίθουσα τελετών του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου Σκοτίνας. Η αίθουσα κτίστηκε με δαπάνες του παπά Μιχάλη. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Αγαθόνικος με θερμά λόγια εξέφρασε τον έπαινο προς τον δωρητή του έργου και τόνισε τη σημασία της λαμπρής χειρονομίας του ιερέα. Στη συνέχεια ο παπά Μιχάλης απευθύνθηκε στο συγκεντρωμένο πλήθος και με βαθιά συγκίνηση τόνισε τα εξής:

«Με την ευλογία σας, Σεβασμιώτατε, ας μου επιτραπεί να απευθύνω ένα λιτό, απλό χαιρετισμό στην εκλεκτή τούτη ομήγυρη.

Αγαπητοί,

          Ο θεός θέλησε να κρύβω μέσα μου ένα βαθύ πόθο, να προσφέρω, εγώ ο ελάχιστος, κάτι ωφέλιμο στη μικρή κοινωνία της Σκοτίνας. Το αποτέλεσμα το βλέπετε.

          Στην πράξη αυτή οδηγήθηκα από μεγάλο καημό για ανάμνηση της πολύ αγαπημένης μου πρεσβυτέρας Ελένης και όλων των συγγενικών προσώπων που έφυγαν από τη ζωή αυτή και πορεύτηκαν στους ουρανούς.

          Γνωρίζω την έντονη θρησκευτική ευλάβεια των συμπατριωτών μου. Τους συγχαίρω και τους ευγνωμονώ για κάθε τους συνδρομή. Τους παρακαλώ, όταν τελούν  μνημόσυνο των προσφιλών συγγενών και φίλων, να κάνουν καλή χρήση της αίθουσας. Να ακούνε τον εκάστοτε εφημέριο της ενορίας -τώρα τον παπά Λευτέρη- και τους εκκλησιαστικούς επιτρόπους του ναού. Έτσι θα χαίρονται οι αδελφοί μας νεκροί, έτσι θα επωφελούνται και οι εδώ ζωντανοί.

Σεβασμιώτατε,

          Εύχεσθε προκοπή και ό, τι καλό στο ταπεινό τούτο έργο».

----------

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ

 

ΞΕΝΙΤΕΙΑ: Κώστας Δ. Παπαγεωργιίου

 

 Από Σκοτίνα στο Νιου Τζέρσεϊ

         

        Φαντάζομαι να υπάρχουν αναγνώστες, οι οποίοι γεύτηκαν τη "γλύκα" της ξενιτειάς. Ένας από αυτούς είναι ο Κώστας Παπαγεωργίου του Δημητρού και της Αριστούλας. Εδώ και μισό αιώνα ζει στην Αμερική (Νιου Τζέρσεϊ). Το καλοκαίρι του 1993 βρέθηκε με άδεια στην γενέτειρά του Σκοτίνα Πιερίας. Στην αυλή του μπάρμπα Δημητρού στη "Βασίλα" (*) ανοίγουμε το βραδινό κουβεντολόι. Ήταν καιρός να του αποσπάσω μερικές σκέψεις. Ο Κώστας ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ:

 

ΣΚΟΤΙΝΑ. Στο χωριό οι συνθήκες ήταν δύσκολες. Είχα πάρ' 20 κατσίκια. Ήθελα να γίνω τζομπάνος. Ήταν το όνειρό μ'. Πήραμι 20 κατσίκες. Γύρζα κάθε μέρα μι του Διουνύσ' του Ντράντα. Ήταν τεχνίτης αυτός. Μάστορας στη δουλειά τ'. Τα κράτησα καναδυό χρόνια. Μετά απελπίστηκα.

 

 

ΚΑΡΑΒΙΑ. Μι καναδυό Σκουτινιώτις πήγαμι στα καράβια. Ένας φίλος μου μι λέει: «Πάμι στα καράβια». «Ε, πάμε". Ούτε μπάνιο
ξέραμε, τίποτε. Πηγαίναμε όλοι έτσ', σα γκαβά. Πήγαμε στην Αμερική. Κάναμε ένα ταξίδ'. Πήγαμε στα Φιλαδέλφεια. Πολυκοσμία. Μαυρίλα πολύ. Πράματα που δεν τα είχαμε δει. Φόβια.

                                 

“την ξενιτειά, την αρφανιά,

την πίκρα, την αγάπη,

τα τέσσερα τα ζύγισαν,

βαρύτερα είν’ τα ξένα”.

 

ΧΙΟΥΣΤΟΝ. Πήγαμε στο Χιούστο του Τέξας. Τόσο μας έφτανε, δε γξέραμε ούτε γεωγραφία, ούτε τίποτα. Στο Χιούστον ζητάμε ταξί. Φαντάσου πόσο έξυπνοι ήμασταν να πάμε απ' το Χιούστον στη Νέα Υόρκη. Κι μας λέει ο ταξιτζής: "Δε γίνεται. Τι να σας κάνω!".

Πολύ μακριά. Δε μπορούσαμε να συνεννοηθούμε. Τηλεφώνησα σ' έναν έλληνα, σ'  ένα εστιατόριο και μου λέει:

-Πού θέλετε να πάτε.

-Στη Νέα Υόρκη.

Δε γίνεται, ξεχάστε το. Πολύ μακριά.

 

«μη μου στέλνεις, μάνα, στην Αμερική,

                                                            εγώ θα μαραζώσω και θα πεθάνω ΄κει».

 

ΟΧΑϊΟ. Μετά τ' αφήσαμε. Με έναν φίλο γυρίσαμε στο καράβ'. Ταξιδέψαμε αρκετά. Πήγαμε στο Κλίβελαντ στο Οχάιο. Είναι κάπου 11 ώρες με το λεωφορείο.  Κι λέω στο αφεντικό μου στο λουστρόμο, (γιατί δούλευα έξω μπογιατζής). «θέλω να φύγουμε». Μας πήρε και τους δυο. Άδειους, μόνο με τα ρούχα μας. Μας έκοψε τα εισιτήρια ο ίδιος και μας οδήγησε: «Μόλις φτάσετε στο τέρμα, θα κατεβείτε και θα πιάστε ένα ταξιτζή να δώστε τη σύσταση».

 

ΜΠΡΟΓΞ,  Και δε μας πήγαινε κανένας εκεί που θέλαμε να πάμε. Ήταν πολύ φόβια. Το Μπρόγξ είναι μια από τις χειρότερες περιοχές. Δεν πήγαινε κανένας. Τελικά είχαμε και μια άλλ' σύσταση, του Δημήτρη του Μανόλη Δάμπλια. Ήταν στο Νιουτζέρσεϊ. Του δείξαμε σ' έναν άλλο ταξιτζή τη σύσταση κι λέει: «Ικεί σας πάω».

 

ΝΙΟΥΤΖΕΡΣΕΪ. Μας πήρε 30 δολλάρια και μας πήγε εκεί. Αυτός μας είδε χαμένους. Και οι δυο ξάγρυπνοι. Όλ' τη νύχτα δε γκοιμηθήκαμε. Κάναμε ότι κοιμόμασταν. Μιλούσε το λεωφορείο (εννοεί την αναγγελία στάσεων από μικροφώνου). Νομίζαμε ότι μιλάγανε για μας. Κάναμε ότι κοιμόμασταν, μήπως και μας πιάσουν και μας στείλουν πίσω πάλι. Χαμός! Πώς δε μπάθαμε καρδιακή προσβολή!

 

ΜΠΡΟΓΞ. Τελικά ικεί στο Νιουτζέρσεϊ δεν υπήρχε δουλειά και ο Δημ. Δάμπλιας μας οδήγησε και πάλι στο Μπρόγξ, στη ζούγκλα, εκεί που δεν μας πήγαινε ο ταξιτζής. Και μας πήγαν σ' ένα εστιατόριο. Δούλευα βράδ'. Μας έδουνι 1 δολλάριο την ώρα. Δε θέλαν να σε βοηθήσουν να μάθεις. Ό,τ' αρπάξ' μι του μάτ'. Η εκμετάλλευση ήταν μεγάλ' (η «εκμετάλλευση» στα ξένα σε αποκαρδιώνει).  

ΝΙΟΥΤΖΕΡΣΙ. Σε 3 μήνες τηλεφώνησα το Τζίμ το Δάμπλια. Μ' έφιρι στο Νιουτζέρσεϊ πάλι. Μέναμε σ' ένα δωμάτιο μαζί. Μέχρι που άνοιξε μια θέσ' στο μαγαζί και ήμουνα εκεί βοηθός. Πέντ', έξ χρόνια. Κι  συνέχισα μέχρι σήμερα.

η ξενιτειά έχ΄ βάσανα,

έχει πολλά φαρμάκια

 

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ.  Μετά ήρθε η ηλικία στρατού και μας έφαγε κι αυτή η αγωνία.  Να πάμε να υπηρετήσουμε, σκεφτόμασταν κι άλλα 2 χρόνια στρατό. Κι να σι πω,  όσοι το χάσανε, το μετανοιώσαν. Και τώρα δε δίν' παραμονή. Αλλάζ' ο νόμος κάθε μέρα. Και το παιδί ι Αποστόλς τ' Πολυχρού δεν το πέτχι. Κι η Αντώντζ Νικολός του Διονύση.

-Δηλαδή πόσα χρόνια λείπεις από το χωριό;

-Από δω έφυγα το '70.

----------

* Βασίλα (η), συνοικία προς δ. της Κάτω Σκοτινας. Το μέρος αυτό -μεγάλο κτήμα- ανήκε στη μανιά Τσιτσίλου, (κόρη του παπά Γιάννη). Το όνομά της ήταν Βασίλου (Τσιτσίλου). Η περιοχή πιάνει από το αναβρικό "τ 'Παπά-Γιάν'" μέχρι "τα Γανουτάτκα, Καλιαμπάτκα, Μητσιάτκα". Ο παπά Γιάννης είχε 6 κορίτσια: Γραμματή, Ξάνα, Φωτεινή, Βασιλική, Καλλιόπα και μια στον Παντελεήμονα. 

ΕΙΚΟΝΕΣ

 

 

                           Η οικογένεια του Κώστα μας φιλοξενεί 

                              στο σπίτι τους στο Νιουτζέρσεϊ (2008)

 

 

Διονύσης Τράντας του Χρήστου. Ο Κώστας 

Παπαγεωργίου τον είχε ως υπόδειγμα στο είδος. 

"Κάθε μέρα μι του Διουνύσ' του Ντράντα. 

Ήταν τεχνίτης αυτός. Μάστορας στη δουλειά τ' ".

 

   
                              Το σπίτι του Κώστα στην Σκοτίνα ("Βασίλα")

 (πριν την ανακαίνιση)