Εκκλησίες: Άγιος Παύλος-Αεροπορία Σκοτίνας

                                     ιερός ναός Αγίου Παύλου-Αεροπορία Σκοτίνας Πιερίας

           Εκκλησία που βρίσκεται στην παραλία Σκοτίνας. Μικρό εξωκλήςι με ένα κλΙτος. Ανήκει στο ΚΕΔΑ (Κέντρο Εκπαίδευσης Διασποράς Αεροπορίας).  Κτίστηκε στα τέλη του 1960 σε οικόπεδο που το αγόραςαν  από ιδιώτες. Παλιά η τοποθεσία λεγότανε «Πλατάνι». Εκεί «σταλνούσαν» τα γιδοπρόβατα των τσομπαναραίων του χωριού. Κατά τον Θανάση Στύλο (Φουντούκας) «το έκτισε  ο αρχηγός της αεροπορίας Χατζίδης και έδωσε το όνομα Παύλος γιατί είχε γιο Παύλο».

  

                     το πανηγύρι του 2016

ΕΙΚΟΝΕΣ που μιλάνε:

Ο ιεροκήρυκας με πολύ απλά λόγια μίλησε για τη σημασία και το περιεχόμενο της γιορτής. Τόνισε ιδιαίτερα το αληθινό νόημα του όρου "Εκκλησία" και την αποστολική της διαδοχή (Χριστός, Απόστολοι, Επίσκοποι, ιερείς). Το εκκλησίασμα με σεμνότητα άκουσε τους λόγους του πανοσιολογιώτατου αρχιμανδρίτη π. Κύριλλου και, μετά την "Απόλυςη", αποχώρησε ικανοποιητικά.

Με ευλάβεια οι προσκυνητές ανάβουν το κερί. Άλλοι ξεκινάνε από το χωριό και "ποδαρηδόν" (με τα πόδια) κατεβαίνουν στο Γιαλό να πρικυνήσουν τον Άγιο Παύλο. Οι κάτοικοι της Παραλίας διευκολύνονται περισσότερο, γιατί η μονάδα της Αεροπορίας τους είναι κοντινή. Οι ξένοι προσκυνητές χαίρονται, που αντικρίζουν τον μικρό ναό του Αγίου Παύλου να πανηγυρίζει λαμπρά.

Τα Εξαπτέρυγα "επί ποδός" σε κάθε περίπτωση. Ιδιαίτερα στη Μικρή και Μεγάλη Είσοδο και στην ανάγνωση του Ευαγγελίου της ημέρας.

Μετά το "Δύναμις" έχουμε την ώρα του "Αποστόλου". ("Δύναμις" είναι εκφώνηση του ιερέα κατά την ώρα που ο ψάλτης ψάλλει τον Τρισάγιο ύμνο, δηλαδή το "Άγιος ο Θεός, άγιος Ισχυρός, άγιος Αθάνατος"). Μετά το πέρας του ¨Υμνου, ο αναγνώστης αρχ´ιζει να απαγγέλει τον "Απόστολο".

Ο παπά Λευτέρης Βαςτάζος, (εφημέριος του Αγίου Γεωργίου Σκοτίνας) διαβάζει τη σχετική ευαγγελική περικοπή.

Οι πιστοί όρθιοι ενόψη της "Μεγάλης Εισόδου".

Η "Μεγάλη Είσοδος". (Σημείωση: έχουμε και τη "Μικρή Είσοδο". Εκεί περιφέρεται το ιερό Ευαγγέλιο και ο ιερέας στο μέσο του ναού εκφωνεί το "Σοφία ορθοί". Δηλαδή σταθήτε όρθιοι, γιατί το Ευαγγέλιο που υψώνει ο ιερέας κρύβει τη Σοφία του Θεού.  Η "Μεγάλη Είσοδος" γίνεται στο σημείο που ο ψάλτης τελειώνει τον Χερουβικό ύμνο (συγκεκριμένα στα λόγια "ως τον βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι.

Αξιωματούχοι της Ελληνικής Αεροπορίας συμμετέχουν ενεργά στο πανηγύρι του Αγίου Παύλου Σκοτίνας.

Επειδή ο "Άγιος Παύλος" είναι μικρό εξωκλήσι, το στέγαστρο στον αύλειο χώρο του ναού είναι απαραίτητο και χρήςιμο για την τέλεση της θείας λατρείας. Ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο στην εκκλησια αυτή ο κόσμος της θάλαςςας βρίσκει σωστή πνευματική θαλπωρή.

ο ναός, όπως δείχνει από μακρυά

μια άποψη του ναΐσκου

το καμπαναριό του Αγίου Παύλου

Εμφύλιος: Δημήτριος Πλεξίδας

Από το αντάρτικο στην Παιδόπολη 

          Μικρό παιδί, ορφανό από μάνα, ο Μήτσος Α. Πλεξίδας από τη Σκοτίνα Πιερίας συλλαμβάνεται από τους αντάρτες με στόχο το παιδομάζωμα. Τελικά, αγκομαχώντας στα βουνά του Κάτω Ολύμπου, κατέληξε στο σχολείο της Παιδόπολης.

          Το καλοκαίρι του 2001 ο αείμνηστος φίλος και συμπατριώτης Μήτσος αφηγείται:

           

1. αντάρτικο: Με πήραν οι αντάρτες. Εμένα μ’ είχαν για το παιδομάζωμα, να με στείλουν έξω. Ήταν κι άλλ’.

-Τι ηλικία είχες εσύ τότε;

-Δεκατριών χρονών. Είμαι γεννημένος το ‘34. Και ψήναν, ανάβαν φωτιά εκεί κάπου, μέσ’ στα πεύκα και ψήναν κρέατα. Κρέατα είχε αφθονία, αλλά ψωμί δεν είχαν. Σχεδόν ανάλατα. Και ερχόταν ένα αεροπλάνο από τη Λάρισα, το οποίο αυτοί το ονομάζαν “γαλατά”. Κι ερχόταν ένα άλλο και βονβάρδιζε. Αυτό γινόταν σχεδόν τακτικά. Ένα βράδυ με βάλαν σκοπιά, αλλά μαζί μου βάλαν και κάποιο σκοπό σαν συνοδεία. Ήταν κάποιας ηλικίας. Για να μη φύγ’ εκείνος, βάλαν και μένα για παρέα, ας πούμε. Αλλά εγώ με εκείνον τα καταφέραμε και συνεννοηθήκαμε. Μι λέ’: «Φεύγουμι»; -«Από δω δε μπορώ». -«-Θα σε δείξω  εγώ».

Ήμασταν μέσ’ στα δέντρα. Πεύκα και  έλατα. Νερό πίναμι απ’ την Πατωμέν’. Μι είπαν οι αντάρτις: «άμα δεις τίποτα, έλα να μας φωνάξεις»”.

Συνιννουούμι μι κείνου του πιδί. Πρέπ’ να ήταν απ’ τον Πυργετό ή απ’ τη Ραψιάν’.  Μι λέ: «Θα σι δείξω εγώ».      

Και πράγματι, όταν βγήκαμε μεταξύ Ραψάνης και Γόνους, μι λέ’:

-Απού δω θα κάνεις κάτω και πας στο Δερλί (Δεριλί-Γόνοι). Είχε φέξ’ (είχε ξημερώσει), ας πούμε, και κατέβηκα.

-Τι ώρα φύγατε.

-Μεσάνυχτα. Μια, δυο, τρεις να ήταν, δεν ξέρω. Απού κεί, κατεβήκαμε κάτω στους Γόνους, αυτός έφυγε για Ραψάν’. Αφού πήγα στους Γόνους, παρουσιάστηκα στο Φρουραρχείο και είπα τα  καθέκαστα όλα*. «Έτσι, κι έτσι, κι  έτσι, όλα», λεπτομέρειες. Τότε προσφέρθηκε αυτός να με στείλ’ στην Παιδόπολη, στη Λάρισα. Και μου λέει: «Θα σου δώσω ένα χαρτί, να πας στην Παιδόπολη. Έχεις κανένα εκεί»; Πετάζεται ένας, ο μπάρμπα Γιάντζ ο Γκογκολιάς, αδερφός απ’ αυτόν που σκοτώθκι, κι λέ’:

-Ξέρω εγώ άνθρωποι ‘κεί πέρα στη Λάρισα, να το βοηθήσουν το παιδί.

Τουν δίν’ ένα χαρτί.

-Τι έγραφε το χαρτί;

Δεν ήξερα και γράμματα ετότε. Εκεί έμαθα και γράμματα. «Αύριο το πρωί, τάδε ώρα, θα πας στα Τέμπη». Το τρένο ερχόταν ώς τα Τέμπη. Τ’ απόγεμα. «Θα πας εκεί, θα περιμέντζ, θα’ ρθεί το τρένο και θα πας για τη Λάρισα».

Φεύγουμε. Μπροστά από μας ένα κάρο με ανθρώπους που είχαν παιδιά αντάρτες έξω κλπ, ούτως ώστε, αν υπάρχ’ νάρκη, να σκοτωθούν αυτοί. Και πίσω εμείς με άλλο κάρο. Φτάνουμε στους Γόνους. Περιμέναμε καμιά δυο, πέντε ώρες. Ήταν καναδυό βαγόνια μπροστά από τη μηχανή με ελιές φορτωμένα. Κάνα βαγόν’ ή δυο από πίσω με πρόβατα και μετά πιο πίσω ήταν κόσμος.  Μπαίνουμε μέσ’ στο τρένο για Λάρισα. Η ώρα ήταν εφτά το βράδ’, τ’ απόγεμα. Σ’ τς Χατζιόμπασ’ (Ευαγγελισμός), μόλις περάσαμε τον Ευαγγελισμό, οι αντάρτις τραβάν με σκοινί τη νάρκα και κόβουν τη μηχανή στη μέσ’.

-Σαμποτάζ.

Κόψαν τη μηχανή στη μέσ’. Λοιπόν, σαλτάρουν όλ’ κάτω. Είχε και στρατό μέσα το τρένο. Εγώ αμέριμνος. Δεν καταλάβαινα τι γένιτι. Ε, μετά από όλους αυτούς, κατέβηκα κι εγώ. Η μηχανή αναποδογύρισε, κόπηκε στη μέσ’. Και βαγόνια με ελιές και τέτοια. Βλέπω καμιά φορά οι μάυδες φέρνουν έναν, που τον είχαν πεθάν’ στο ξύλο. Τον πιάσαν εκεί παραπάνω: «Βρε παιδιά, εγώ είχα τα πρόβατα  εδώ παραπάν’». Τέλος πάντων ποιος ήταν και τι ήταν δε γνωρίζω παραπάν’. Τον πήραν στη Λάρισα. Αν ζει ο άνθρωπος ή έφυγε, δεν ξέρω.

Λοιπόν, φτάσαμε στη Λάρισα το πρωί κατά η ώρα 4. ΄Ηρθι η μηχανή άδεια, μας πήρε εμάς. Τέσσερις η ώρα το πρωί απ’ τς εφτά το βράδ’. Εκεί στη Λάρισα στο σταθμό κοντά είχε ένα καφενείο, μας βάλαν μέσα, μας δώσαν γάλα, τσάι.

2. Παιδόπολη. Με παίρ’ ο παππούς ο Κολιός και με πάει στον παπά Θανάσ’ απ’ την Κρανιά. Και λέει:

-Είναι το παιδί τ’ Θανάσ’ τ’ Πλεξίδα. Να τακτοποιηθεί.

Έδειξα το γράμμα εγώ. Και με πήραν στην Παιδόπολη. Πριν με πάρν ακόμα, έμεινα καναδυό βράδια στο χωριό. Είχε απέναντι μια ταβέρνα. Είχε γραμμόφωνο, άκουγα τραγούδια «ένα καράβι απ’ τον Περαία» κι «ο τραυματίας αναστενάζει». Αυτά θυμάμαι.

-Πόσα χρόνια έμεινες στην Παιδόπολη.

-Κάθισα καναδυό χρόνια στην παιδόπολη Λαρίσης, κάνα χρόνο, δυο και στην Παιδόπολη Βόλου, μετά στην παιδόπολη στη Θεσσαλονίκ’. Τα αγόρια όλα της Λαρίσης μετακινηθήκαμε στο Βόλο και τα κορίτσια του Βόλου ήρθαν στη Λάρισα. Στην Παιδόπολη του Βόλου ήμουνα στη φιλαρμονική μουσική και βυζαντινή μουσική, ήμουνα πολύ καλός

-Για ποιο λόγο πήγες στην Παιδόπολη.       

-Για προστασία. Σαν ορφανοτροφείο. Υπό την προστασία της αυτού μεγαλειότητος της βασιλίσσης Φρειδερίκης**. Στη Θεσσαλονίκη, στη Γεωργική Σχολή, εκεί που βγαίνουν οι γεωπόν’. Αριστερά είναι η Γεωργική σχολή και δεξιά ήμασταν εμείς, όπως πηγαίνουμε προς το αεροδρόμιο. Μέσ στο Πανεπιστήμιο παίζαμε μπάλα. Στη Γεωργική σχολή παρασύρθηκα, όταν άκουσα μηχανήματα, τραχτέρ κι τέτοια. Παρασύρθηκα και πράγματι ζημείωσα***.

----------

* «οι λιποταξίες πρέπει να αποτέλεσαν το ένα τρίτο των συνολικών απωλειών του ΔΣΕ (Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας». Οι λιποταξίες γίνονταν όλες τις ώρες, αλλά ιδιαίτερα κατά τη σκοπιά και τις νυκτερινές πορείες, (Σ. Καλύβας-Ν. Μαραντζίδης Εμφύλια Πάθη» σελ.490)

** «στην προσπάθεια σωτηρίας των παιδιών από τη βίαιη μετακίνηση στις λαϊκές δημοκρατίες, το καλοκαίρι του 1947 ιδρύθηκε το Βασιλικό Ίδρυμα Προνοίας και μέσα σε λίγο καιρό, σύμφωνα με τα απομνημονεύματα της βασίλισσας Φρειδερίκης, δημιουργήθηκαν 58 εστίες για τα παιδιά, «για να τα πάρουν προτού τα πάρουν οι κομμουνιστές». Στην πραγματικότητα, τα ιδρύματα της βασίλισσας κινητοποιήθηκαν στις αρχές του 1948, δηλαδή την περίοδο που ξεκίνησε η μετακίνηση των παιδιών εκτός Ελλάδας» (όπως παραπάνω σελ.444).

*** τον Μήτσο Πλεξίδα τον γνώρισα από κοντά. Καημός του ήταν να μάθει γράμματα. Δεν του άρεσε η γεωργία, γι’ αυτό προτίμησε την ξενιτιά, τη Γερμανία. Με την επάνοδό του στην Ελλάδα, η πατρίδα του η Σκοτίνα τον εκλέγει πρόεδρο της Κοινότητας (1979-1983).

----------

Σημείωση: Στο βιβλίο του «ιστορία της νεότερης Ελλάδας», β’ τόμος, σελίδα 163, ο Δημήτριος Θ. Καραμήτσος σημειώνει: «Η βασίλισσα Φρειδερίκη αναμείχθηκε ενεργά και συνέβαλε στην οργάνωση 53 παιδοπόλεων…Η ομαδική ζωή στις παιδοπόλεις που εξασφάλιζαν την υγεία, τη διατροφή, την ένδυση, τη μόρφωση και την ασφάλεια των παιδιών, είχε και άλλα καλά: πολύ παιχνίδι, συντροφικότητα, κοινωνικοποίηση και φιλίες…Από τις 53 παιδοπόλεις, οι 23 λειτούργησαν στην Αθήνα, 12 στη Θεσσαλονίκη, 3 στα Γιάννενα, 2 στη Λαμία και από μία στην Καβάλα, Αγρίνιο, Βόλο, Λάρισα και Πάτρα. Στα νησιά υπήρχαν 3 στη Ρόδο, 2 στη Σάμο, και από μία σε Μυτιλήνη, Τήνο και Κέρκυρα».

----------

Υποσημείωση: για την προέλευση της ονομασίας του επώνυμου "Πλεξίδας" ο Κωνσταντίνος Δ. ΝΤίνας "Κοζανίτικα επώνυμα" σελίδα 217 τονίζει: "το επώνυμο Πλεξίδας συνεκδοχικά πλέγμα από σκόρδα ή κρεμμύδια"

Άμεσοι συγγενείς οικογένειας Πλεξίδα

ΠΛΕΞΙΔΑΣ ΝΑΣΙΟΣ, σύζυγος Ελένη (Ντιμόπλινα), κόρη παπά Θανάση από Κρανιά.

                                       Παιδιά:

Α. Δημήτρης          (+1949), σ. Ευανθία Γερομιχαλού

                                       Παιδιά:

1. Αθανάσιος, σ. α) Τασιούλου Βαγγελάκου, β) Καλούδα Αγγέλη

                    Τέκνα με Τασούλα:

                    α. Μήτσιος (1934-2009), σ. Ελευθερία Σακελλάρη       

β. Νικόλας, σ. Κούλα Α. Τράντα        

γ. Αθηνά, σ. Χρήστος Μάνος            

δ. Φωτεινή. σ. Κεχαγιάς Ιωάννης        

ε. Ελένη, σ. Ηρακλής Γεργολάς              

                    Τέκνα με Καλούδα:

                    α. Γρηγόρης, σ. Φωτεινή Αθ. Μαρνέλα   

β. Γιώργος, (1944-2009), σ. Φανή Θ. Στύλου

----------

Σημείωση: Η Καλούδα με τον Τάσο Οικονόμου (θύμα Αλβανίας) γέννησε τον Νικόλα, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 12 χρονών.

                   

2. Διονύσης, (1911-2006), σ. ΄Ολγα Κοτσιβού-Γιργούλινα 

                                       Παιδιά:

                    α. Τάκης, σ. Τούλα Αθ. Καρκαφίρη

β. Γιώργος, Κατίνα Ν. Τράντα

γ. Ευανθία, σ. Δημ. Σκάγιας      

δ. Ελενίτσα, σ. Γ. Αδαμίδης

3. Λένου, σ. Γιώργος Οικονόμου                   

4. ΄Ολγα,  σ. Διονύσης Συντριβάνης           

5. Πηνέλου σ. Θεόδωρος Παπαζιώγας

Β. Αννούλα, σ. Γιαννούλς Γκριμούρας.

Γ. Μαρία, σ. Μιχάλης Πολυχρός-Μητσιάνης.

Δ. Πηνέλου, σ. ΒΑσίλης Δάμπλιας-Κουλιός

Ε (;) σ. Αντριάς Κοτσιβός

----------
ΕΙΚΟΝΕΣ

                                            Ο Μήτσος με τη σύζυγό του Ελευθερία 
                                                          (το γένος Σακελλάρη)

                                             Θανάσης Πλεξίδας (πατέρας του Μήτσου) 

 

Πλεξίδας Διονύσιος του Δημητρίου και της Ευανθίας

                                                     και η σύζυγός του Όλγα Κοτσιβού

νιόγαμπρα
                                                   α.

                                                    
                                                Δημήτριος Πλεξίδας του Διονυσίου 
                                        με τη σύζυγό του Τούλα Καρκαφίρη-Τσιούρβα

                                                                              β.

Γιώργος Πλεξίδας και Κατίνα Ν. Τράντα

                                        Αθανάσιος Καρκαφίρης-Τσιούρβας με τη γυναίκα 
                              του Μαρία Ιω. Κοτσιβού (συμπεθέρια του Διονύση Πλεξίδα)

                                                            η Πλεξίδινα-Ντιμόπλινα

Τραγούδι: «ι Κουσταντίνους ι μικρός»

       Στιγμές ευθυμίας μας φέρνει στο νου «ι Κουσταντίνους ι μικρός». Το τραγουδάνε, συνήθως, κατά την μεταπασχαλινή περίοδο. Το συναντούμε σε διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με την περιοχή. Περισσότερο το ακούμε στα νησιά του Αιγαίου, στη Θράκη και Μακεδονία. Μας θυμίζουν πολεμικά κατορθώματα (ακριτικά άσματα), χαρές του γάμου, αρραβωνιάσματα, πανηγυρικές εκδηλώσεις. Στη Γκιουμουλτζίνα* της Θράκης, λογουχάρη, ακούμε το τραγούδι με τίτλο «ι Κουσταντής»:

                         “Ι Κουσταντής ι λιό μικρός**, του άξιου παλληκάρι,

                         τουν πρώτου χρόνου στου σπαθί, του δεύτιρου δουξάρι,

                         τουν τρίτουνι καυκήστηκε «κανένα δε φοβούμι,

                         μηδέ τούρκου, μηδέ ρουμνιό, ούδι τουν βασιλέα..." (Ν. Γ. Πολίτης).

          Στη Σκοτίνα Πιερίας «ι Κουσταντίνους ι μικρός» φαίνεται να έχει κάποια ομοιότητα με τον «Κουσταντή» της Θράκης. Στο χρώμα και ύφος της μουσικής συγγενεύει πολύ με εκείνο των 

 νησιών του Αιγαίου. Αυτό δείχνει, πως στα παλιότερα χρόνια η Σκοτίνα είχε μεγάλη επικοινωνία με τους νησιώτες. Αυτοί φέρνανε εμπορεύματα και άραζαν τα καράβια στην παραλία του χωριού. Έτσι, εξηγείται το γεγονός, ότι στα πανηγύρια του τόπου σπάνια βλέπουμε τσάμικο ή ηπειρώτικο χορό.

          Σημειώνω τους στίχους του τραγουδιού, όπως το λεν στη Σκοτίνα:;

                           Ι Κου ,μωρέ,  ν’ ι Κουσταντίνους ι μικρός (2)

                           ι μικρουχαϊδημένους (2).

Μικρόν, μωρέ, μικρόν τουν έχ’ η μάνα του

μικρόν κι η αδιρφή του.

Μικρόν τουν αρραβώνιασαν

μικρή βασιλοϊπούλα.

Κι ακάλιασαν τα 99 χουριά

τα δέκα βιλιέτια,

μα του “Χριστός Ανέστη-”

τα δέκα βιλιέτια.

Μα του “Χριστός Ανέστη”,

ακάλιασαν κι τουν Τούρναβο

κι τη μισή τη Λάρσα.

“Μα το “Χριστός Ανέστη”

ακάλιασαν και τα Φέρσιλα

κι βγήκι αντρουπιασμένους,

Μα το “Χριστός Ανέστη”.

----------

* Γκιουμουλτζίνα: έδρα τουρκ. διοίκησης ώς το 1912 (Κομοτηνή).

** λιό μικρός: έτσι λέγεται στα ακριτικά άσματα ο Μικροκωσταντίνος.

----------

Σημείωση: το τραγούδι μου θυμίζει τα χοροστάσια του χωριού (προπολεμικά χρόνια), όπου στο ξεφάντωμα την πρωτιά είχε «ι Κουσταντίνους ι μικρός». Στη απαλνή -Άνω- Σκοτίνα ο κόσμος χόρευε α) στον «Πλάτανο» -πλατεία- και β) στην αυλή «τς Στύλινας». Στην ακατνή -Κάτω- Σκοτίνα τα κυριότερα «χροστάσια» βρισκότανε α) στο Κοτσέκι (πλατεία), β) «στουν Αγιώρ» (περίβολος του ναού) και γ) στο πλάτωμα «τζ Βασίλας» (απάνω γειτονιά).

Ιστορίες: Άγιος Παντελεήμονας

                                         
              η φωτογραφία πάρθηκε από το κτήμα του Τάκη Κοτσιβού (Σκοτίνα)

Μετακίνηση του χωριού

     Το καλοκαίρι του 1980 μου δίνει συνέντευξη ο Νίκος Μακρυβασίλης του Γεωργίου (βλέπε φωτογραφία) για τη μετακίνηση του χωριού από τον παλιό Παντελεήμονα στον Νέο. Το νέο χωριό κτίστηκε απέναντι από το  ιστορικό Κάστρο του Πλαταμώνα. Ο αείμνηστος Νίκος (1914-1986) με ευδιάθετο αυθορμητισμό αφηγείται τη μετακίνηση του χωριού ακολουθώντας αυθεντικά τη σκέψη και το γλωσσικό ιδίωμα του τόπου. 

     

Του 1956 είχαμι πανηγύρ’ στου χουριό. Ήρθι ι Τσακίρς, ι διευθυντής Νομαρχίας. Μαζιβτήκαμι του απόγιμα ιγώ κι του συμβούλιο (ήταν πρόεδρος της Κοινότητας ο Νίκος). Ικεί που χόριβι ι Γιώρς ι Μπουντόλας,  έπισι κάτ’.  «Τι έπαθι αυτός, τι έπαθι αυτος!». Του γκόπκι (του κόπηκε) τ’ άντιρου. Του μπχιάν (τον πιάνουν) απού κει. Δυο ξύλα, μια κουβέρτα, τουν βαν απάναθέ κι του μπάν στ’ Λάρσα. 

-Με τι μέσο;

-Μι του τρένου. Μπιρδεύκι τ’ άντιρου. Δρόμουν δεν είχαμι. 

-Θα φκιάσουμι του χουριό; Λέου του Τζακίρ’. «Θα του φκιάσουμι», λέει. 

Φκιάσαμι μια επιτροπή. Υπουγράψαμι ο Διευθυντής Γεωργίας, ο δασάρχης, ιγώ κι πιντέξ άλλ’ νουμάτ’ ότι του χουριό παθαίν κατουλίσθηση. Βεβαίωσαν αυτοί. Έγραψαν γράμμα στου χουριό ότι ο Άγιος Παντελεήμων κάν κατολισθήσεις. 

-Και ο νέος τόπος;

-Του μέρους ήταν κοινοτικό. Βοϊδουλίβαδου. Του φύλαγάμι. Κάθι Πάσχα του άνοιγάμι.

Μας λέει ι Νουμάρχης: «Έχιτι κανένα μέρος; Είνι πουλλά στρέμματα»; «Πώς δεν έχουμι. Οχτακόσια στρέμματα. «Θα φκιάσουμι χουριό»; «Θα φκιάσουμι». 

Αρχίσαμι να κλαρίζουμι (να καθαρίζουμε την περιοχή).

-Δασάρχης;

-Νικόλαος Δουγάς. Γκάναμι τη δλειά (τελειώσαμε τη δουλειά) μι προσωπική εργασία. Η δλειά ξανασταματάει πέντε έξι μήνες. Πάνω ιγώ στου Νουμάρχη.  Μι λέει: «Τι διάολο γίνιτι»;

Πίσου πάλι. Ξανακλαρίζουμι του μέρους (πάλι από την αρχή. Ξανά προσωπική εργασία για καθάρισμα του τοπίου). 

-Ιντάξ’, ιγκρίθκι (εγκρίθηκε) του χουριό, λέει ι διευθυντής Νουμαρχίας. Ι μηχανικός ι Δημάσης κάν ένα σχέδιο. Του στέλνουμι στου Υπουργείο. Δε ντου ιγκρίν. Όρθιοι ζ τζ δρόμ’ (εμείς όρθιοι στους δρόμους, διαμαρτυρίες). Ξαναπίσου έξι μήνις το ‘κανι δίπλα, άλλου σχέδιου (άλλη καθυστέρηση έξι μηνών. Αλλάζει το σχέδιο, τοποθετεί το χωριό δίπλα στο πρώτο σχέδιο). Του έγκρινι του σχέδιου. "Τώρα θέλ’ παράδις του χουριό". Λέει ι διευθυντής τς Προυνοίας. "Έχου καμιά 800 χιλιάδις δραχμές. «Θα τα δώσουμι στου χουριό" (εγκρίνεται τελικά. Ο διευθυντής Προνοίας λέει: "Τώρα το χωριό έχει ανάγκη από οικονομική ενίσχυση. Διαθέτω γύρω στις 800 χιλιάδες δραχμές. Θα τα δώσουμε στο χωριό".

Καλά!

Βάν το Δημάσ’, κάν τη διανουμή. Προυτουδίκης ήταν ι Κόρδας,  πουλύ καλός.  Μοιράσαν τα οικόπιδα, ιντάξ’. 

-Από χρήματα;

-Για λιφτά; Κάνουμι απού μια αίτηση κι λέμι ότι θα κάνουμι του χουριό δι’ εξόδων ατομικών. Όποιος θέλ’, ας φκιάσ’. Ιγκρίθκι (εγκρίθηκε).  Η Πρόνοια έδουσι 800 χιλιάδις πρώτα τς άπουροι, τς πουλύτικνοι κι όσ’ είχαν σπίτια χαλασμένα. Πήραν καμιά είκουσι ανθρώπ’. Ένας εργολάβος δε ντα ‘φκιανι καλά (1965-66). (Μετά από έναν περίπου χρόνο αλλάζουν τα πράματα). Μι νέα γκυβέρνηση πάμι σ’ ν' Αθήνα μι του νέου συμβούλιο. Το παλιό του είχι απουλύσ’. Πήγαμι ικεί στου Μακαρέζου: «Απού πού είστι»; «Απού του Μπλαταμώνα». «Τι έχιτι»; «Κάνουμι συνοικισμό Αγίου Παντελεήμονος».  «Πόσα λιφτά θέλτι»; «20-30 χιλιάδις το άτομο». «Σας φτάν 50 χιλιάδις; 200 οικουγένιις από 50 χιλιάδις=10 εκατομμύρια. Φτάν'».   «Φτάν'». 

Μας έδουσι 20 εκατομμύρια.  Έτσ’ έγινι του χουριό.

      ΕΙΚΟΝΕΣ

      

                            Γεώργιος Α. Μακρυβασίλης, πατέρας του Νίκου

                                                       (1880-1962)
     

                                
                                 Μακρυβασίλης Γεώργιος του Νικολάου

                                 Καλοκαίρι. Η φωτογραφία είναι παρμένη 
                                   από το "Πλατάνι"-Γιαλός της Σκοτίνας