Κατοχή: Πρότση 1944

Σε μια ρεματιά του Τρανού Λάκκου, στην τοποθεσία Πρότση (σύνορο Άνω Σκοτίνας και Παντελεήμονα) έγινε η σφαγή οχτώ ανθρώπων από Λεπτοκαρυά και Λιτόχωρο. Το κακό συνέβη τον Γενάρη του 1944. Το τοπωνύμιο έγινε περισσότερο γνωστό από το γεγονός των σφαγιασθέντων. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ο παπά-Τριαντάφυλλος Δημούλης.

Για το θλιβερό γεγονός μιλάνε οι ακόλουθες πηγές:

1. Κ. Βοβολίνης στο βιβλίο «η εκκλησία εις τον αγώνα της ελευθερίας 1453-1953»: «Ο ιερεύς Τριαντάφυλλος Δημούλης ετών 70, υπήρξεν

έτερον θύμα των κομμουνιστών. Ούτος εξετελέσθη την 29 Ιανουαρίου 1944 εις την περιφέρειαν της κοινότητος Σκοτεινής (εννοεί Σκοτίνας) επί του Ολύμπου. Μοναδικήν εναντίον του κατηγορίαν απετέλουν τα εθνικιστικά του φρονήματα. Την αυτήν ημέραν και ώραν και παραπλεύρως του εκτελεσθέντος ιερέως, εξετελέσθη παρά των κομμουνιστών και ο υιός τούτου Νικόλαος».

2. Χρήστος Θ. Σακελλάρης (συνέντευξη 9.3.2015): Έκανα (οδήγησα) τα γίδια προς τα πάνω μέσ’ στο ρέμα. Ρεματιά-ρεματιά περπατούσα, πατάω σε μια πέτρα και σηκώνεται ένα πουκάμισο. Αλατζιά του ‘λιγαν

το ύφασμα. Ήταν τα ρούχα του παπά, κρέμονταν έτσ’. Του μπαπά πρέπ’ να τουν είχαν κρεμασμένον ικεί. Προχωρώ παραπάνω, ήταν ένα βάθος σα μπιστιριά (σπηλιά) και βλέπω ρούχα μέσα. Αυτούς τους ανθρώπους, (πριν τους εκτελέσουν), τους είχαν κλεισμένους στο σπίτι του Κουμουρτζή κι άλλους είχαν παραπέρα στο σπίτι του Γκάρα. Θρήνος και οδυρμός. Τους ξυλοκοπούσαν τους ανθρώπους. Ήμασταν γειτουνιά κι τ’ ακούγαμε όλα (μέναμε πιο πάνω από τον Χασαπλιό). Ο πατέρας μου δε μας άφηνε να βγούμε έξω. Αργότερα ο πατέρας μ’ ειδοποίησε στη Λεπτοκαρυά και τον Ιούνιο ήρθαν και μάζεψαν τα κόκαλα. Εγώ για πολλά χρόνια ονειρεύομαν, έβλεπα μπάρες, νερά, (αίματα…εφιάλτες).

3. Δημητρός Θ. Παπαγεωργίου (συνέντευξη καλοκαίρι 1993):

ΤΟΠΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ: Ικείν’ τη μέρα που πήραν οι Λιφτουκαρίτ’ του μπαπά Τριαντάφυλλου μι του πιδί τ’, ιγώ ήμαν σκουπός ζ ντ Βασίλ’ ντ Μπλέτσιου του σπίτ’. ΄Ημαν σύνδιζμους τς μέρας. Κι είχι ένα χιόν’! Μι

δίν’ ένα σημείουμα οι αντάρτις κι μ’ έστειλαν στου Νιζιρό μι του Μήτσιου του Γκαλαμάρα. Τα μισάνυχτα μ’ έστειλαν στου Νιζιρό. ΄Ενα σημείουμα... κι τι να φέρου! Να φέρου παλάσκις που βάν’ σφαίρις. Κι βρουχή να βρέχ’. Σκουτίδ’, πίσσα. Να πας τα μισάνυχτα στου Νιζιρό. Κι να γυρί’ις πίσου ν’ ίδια βραδιά! Του ταχιά ύστιρα μι δίν’ αυτό του σημείουμα: «Πάρι αυτό του σημείουμα κι θα πας στου σπίτ’ απού ’ταν αυτοί». Απ’ τς είχαν για σκότουμα. Ικεί τουν είχαν του μπαπά Τριαντάφλου. Τουν βάριναν, τουν βάριναν! Ως χαμπλά πήγα ιγώ. Δεν σκέφκα τ’ σκάλα. Ήταν ένας αντάρτς κι τουν λέου: «Πάρι του σημείουμα αυτό».

-Διαμαρτύρονταν οι κρατούμενοι;

-Τι διαμαρτύρουνταν! Βουγγούσαν οι ανθρώπ’. Σ ένα χουριανό έδουσαν τα παπούτσια ‘π’ του μπαπά Τριαντάφλου κι τς πάει στ’ Πρότσ’.

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ: Την ίδια μέρα που οι Λεπτοκαρίτες συνέλαβαν τον παπά Τριαντάφυλλο με το γιο του, εγώ φύλαγα σκοπιά στο σπίτι του Βασίλη Πινακά (Βλέτση) στην Άνω Σκοτίνα (Γενάρης 1944). Ήμουνα σύνδεσμος της ημέρας. Και είχε χιονοθύελλα. Οι αντάρτες μου δίνουν ένα σημείωμα Για ποιο λόγο παρακαλώ; Να φέρω παλάσκες που μέσα βάζουν σφαίρες. Και να βρέχει ασταμάτητα. Σκότος πολύ σαν την πίσσα. Ξέρεις τι σημαίνει να πάς μεσάνυχτα στην Καλλιπεύκη (Νεζερό); Και να επιστρέψεις το ίδιο βράδυ. (Από την Καλλιπεύκη) την επόμενη μέρα μου δίνουν το σημείωμα που έλεγε: «πάρε αυτό το σημείωμα και θα πας στο σπίτι όπου μένανε οι αντάρτες (Σκοτίνα). Δηλαδή στο σπίτι που κρατούσαν τους ανθρώπους με σκοπό να τους εκτελέσουν. Εκεί κρατούσαν και τον παπά Τριαντάφυλλο, τον οποίον τον τυραννούσαν. Εγώ πλησίασα μέχρι την αυλή του σπιτιού. Δεν υπολόγισα τη σκάλα. Περίμενε εκεί ένας αντάρτης, στον οποίον απευθύνομαι: «πάρε αυτό το σημείωμα».

-Από όσα άκουσες, οι κρατούμενοι διαμαρτύρονταν;

«Οι άνθρωποι βογκούσαν. Σε κάποιο χωριανό δώσανε τα παπούτσια του παπά και να τους οδηγήσει μέχρι την Πρότση.

4. Νίκος Κακαλόπουλος σε σχετική μας κουβέντα (Αύγουστος 2006) υποστηρίζει ότι εκεί εκτελέστηκαν και οι Μπακάλης Νίκος και Καρακίτσιος Ανδρέας.

----------

Σημείωση: Η πηγή στην Πρότση ήταν κατάλληλη για στάλο. Θυμάμαι το 1943 (οχτώ χρονών παιδιά) βοσκούσαμε τα μανάρια (χαϊδεμένα γίδια) και το ρίχναμε στο παιχνίδι πάλης. Αντίπαλα στρατόπεδα: τσοπανόπουλα από Παντελεήμονα από τη μια μεριά και Σκοτίνα από την άλλη. Εγώ είχα παρέα τον Δημήτρη Πινακά του Βασιλείου. Από τη μέρα που έγινε το μακάβριο φονικό, πάψαμε να πλησιάζουμε το τοπίο. Λέγανε ότι στη ρεματιά βογκούσε το αίμα των νεκρών.

----------
Διευκρίνιση: Κατά τον Δημήτρη Κωστόπουλο (βλέπε σχόλιο στην κοινοποίηση του παρόντος) το όνομα του παπά ήταν «Σακελλαρίου Τριαντάφυλλος». Ενδεχομένως το καινούριο επώνυμο να το πήρε μετά την «εις πρεσβύτερον χειρονονίαν». Σακελλάριος είναι εκκλησιαστικό αξίωμα (σήμερα τιμητικός τίτλος). Το ίδιο συμβαίνει και με το οφφίκιο του οικονόμου. Στη Σκοτίνα οι παπάδες παπά Χρίστος Σακελλάρης και παπά Λεωνίδας Οικονόμου λεγότανε (πριν τη χειροτονία) Κανάκης και Πινακάς, αντίστοιχα.

ΕΙΚΟΝΕΣ