Κατοχή: οβίδα στο κορίτσι

«Βάρσι ι Σκαρλάτους» τη Γραμματή Συντριβάνη

Οι Γερμανοί (στην Κατοχή) είχαν το πολυβολείο στο Σκαρλάτο της Λεπτοκαρυάς. Από το φυλάκιο του Σκαρλάτου βομβάρδιζαν την περιοχή της Σκοτίνας. Στόχευαν όπου έβλεπαν φως. Γκαζόλαμπες και δαδιά. Το περιστατικό που ακολουθεί αναφέρεται στο θανατηφόρο ατύχημα της Γραμματής Συντριβάνη που κατοικούσε στον οικισμό «Σπίτια»* της Κάτω Σκοτίνας. Αφηγητές οι: Όλγα Βαγγελάκινα και Θανάσης Γερομιχαλός.

Στα πρώτα σπίτια που φαίνονται υπήρχε (προπολεμικά)
ο οικισμός "Σπίτια", όπου και το σπιτικό της Γραμματής
Συντριβάνη. Στο βάθος το Κάστρο του Πλαταμώνα.

1. Όλγα Βαγγελάκινα (1914-2009, συνέντευξη 25.8.1996)

Στου Σκαρλάτου είχαν φυλάκιου οι Γιρμανοί. Ένα κουριτσάκ’ τς Νάσινας τς Συντριβάνινας -αδιρφή ντ Γκουτζιαμάν’- έφυγνι απού ‘δώ απ΄τη θκή μ’ τ’ συνφάδα κι πάηνι κα τ’ μάνα τ’. Συνφάδα μ’ ήταν η Πινέλου η Βαγγιλάκινα. Απού ‘κεί έφυγνι μι τ’ χειρόλαμπα στα χέρια. Α, όχ’, μι του δαδί έφυγνι. Κι η Σπασία βγήκι όξου κι λέ’:

-Ισύ, κουρίτσι μ’, πού πας;

Μι του «πού πας», έκατσι του κουρίτσ’. Είδι ι Σκαρλάτους απ’ τ’ Λιφτουκαρυά κι σι λέει «αντάρτς είνι». Ήταν καραούλ’ ιδώ ψηλά. Σ’ τζ Γραμματής ‘Κουνόμινας του σπίτ’. Του σκότουσαν του κουρίτσ’, απ’ λες. Το ‘βγαλαν τα ‘ντιρα όξου. Ουβίδα ΄ήρθι ‘π’ του Σκαρλάτου. Του σκλί κάθουνταν ούλ’ νύχτα κι του φύλαγι. Καμιά βουλά έρχιτι ι Νάσιους ι Συντριβάντζ να φουνάζ’:

-Πινιλόπ’, Πινιλόπ’!

Τρουμαγμέν’ κι η Νάσινα: «Πινιλόπ’, μουρή Πινιλόπ’!» «Τι φουνά ‘ιζ μάνα»; «Που ‘νι η Γραμματή, μουρή; Είντην αυτού»;

Σκώνουντι, τηρούν αυτές. Γλέπν του κουρίτσ’ σκουτουμένου. Τ’ άντιρα αφμένα καταή. Του κουρίτσ’ το ‘φαγι ι Σκαρλάτους. Θα ‘ταν κατά του ’42 Μαρτχιάτκα. [Οι Γερμανοί είχαν φυλάκιο στο Σκαρλάτο. Το κοριτσάκι της Νάσινας Συντριβάνινας -αδερφή του Γκουτζιαμάνη, δηλ. του Θεοχάρη Συντριβάνη- έφευγε απ’ εδώ, από τη δική μου συνυφάδα και πήγαινε προς τη μάνα του. Συνυφάδα ήταν η Πινελόπη του Βαγγελάκου. Από το μέρος εκείνο έφευγε κρατώντας τη χειρόλαμπα, ή μάλλον, δαδί στα χέρια. Και βγήκε έξω η Ασπασία, η μητέρα της και λέει:

-Πού τέτοια ώρα κορίτσι μου; Πού πας;

Με το «πού πας», κάθισε το κορίτσι. Είδαν φως οι Γερμανοί από το Σκαρλάτο της Λεπτοκαρυάς και σου λένε «αντάρτης είναι». Άλλωστε εδώ ήταν ψηλό καραούλι. Σκότωσαν το κορίτσι ακριβώς στο σπίτι της Γραμματής Οικονόμινας. Του έβγαλαν τα έντερα έξω. Το σημάδεψε οβίδα από το Σκαρλάτο. Εντωμεταξύ το σκυλί κάθονταν δίπλα του όλη τη νύχτα και το φύλαγε.

Κάποτε καταφτάνει ο Νάσιος Συντριβάνης, πατέρας του κοριτσιού, φωνάζοντας:

-Πινελόπη, Πινελόπη!

-Ταραγμένη και η Νάσινα, φωνάζει: «Πινελόπη; Μωρή Πινελόπη»! «Τι φωνάζεις μάνα»;» Πού είναι η Γραμματή, μωρή; Είναι αυτή εκεί»;

Σηκώνονται οι γυναίκες και τι να δουν! Βλέπουν το κορίτσι σκοτωμένο. Τα έντερα πεταμένα κάτω στο χώμα. Το κορίτσι το έφαγε ο Σκαρλάτος. Θα ήταν τότε Μάρτης του 1942].

2. Αθανάσιος Α. Γερομιχαλός (συνέντευξη 8.3.2003)

Οι Γιρμανοί τότι είχαν ξικινήσ’, επειδή του πρώτου του ΕΛΑΣ άρχισι να κάν’ εμφάνιση. Πηγαίναν κάτ’ αυτού δίπλα σ’ ντ γαλαρία σ’ τς μπριές ιδώ σ’ τς Παντλιμουνίτκις κι ανατινάζαν. Έβαζαν δυναμίτις οι αντάρτις. Κι οι Γιρμανοί είχαν ένα κανόν’ που είνι η Λιφτουκαρυά τώρα, απού κείν μιριά κι ρίχναν μι του κανόν’. Όπ έγλιπαν φώς έρχναν. Του Γκουτζαμάν’ του γξέρς; Μια αδιρφή τ’ μικρή, ίσια μι Γκαλούδα, Κι είχι τ’ λαμπούλα στου χέρ’ -Γραμματή το ‘λιγαν -. Έφυγι απού του σπίτ’ κι πάει σ’ ν’ αδιρφή τ’. Του φως όμους φινόταν. Πού είνι ντ μπαρμπα Γιάν’ τ’ Κουμουρτζή του σπίτ’, απού πίσου μιριά. Οι Γιρμανοί μι διόπτρις κι μι ειδικά όργανα π’ τη μέρα τα είχαν όλα επισημασμένα. Μι μπρώτ’ ουβίδα δε ντου πέτυχι, μι ντ δεύτιρη του σκότουσι του κουρίτσ’. Μι του φώς που είδι. Κουμμάτια έγινι. [Οι Γερμανοί άρχισαν να εμφανίζονται, καθώς αντελήφτηκαν το ξεκίνημα του πρώτου ΕΛΑΣ. Οπλίτες του ΕΛΑΣ κατέβαιναν από το βουνό και πλησίαζαν τις μουριές τις Παντελεημονίτικες και ανατίναζαν τη γαλαρία. Οι αντάρτες βάζανε δυναμίτη. Οι Γερμανοί, από την άλλη μεριά, είχαν στήσει ένα κανόνι στη θέση που βρίσκεται σήμερα η Λεπτοκαρυά (Σκαρλάτος). Από κει, πυροβολούσαν τα σημεία στα οποία υπήρχε φως. Για παράδειγμα έχουμε συγγενικό πρόσωπο του Θεοχάρη, που τον λέμε Γκουτζιαμάνη. Τον γνωρίζεις; (Ναι, τον βγάλανε έτσι επειδή κυκλοφορεί με μοτοσικλέτα και για το λόγο αυτό τον παρομοίαζαν με τον Γκουτζιαμάνη που σκότωσε τον Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη). Αυτός είχε μία αδερφή μικρή. Στην ίδια ηλικία με την Καλούδα τη γυναίκα μου. Όπως βάδιζε προς το σπίτι του Βαγγελάκου, κρατούσε στο χέρι τη μικρή λάμπα. Το κορίτσι αυτό ήταν η Γραμματή. Έφυ
γε από το σπίτι της και βάδιζε προς την αδερφή της. Το φως, όμως, ήταν στόχος για τους Γερμανούς. Ακριβώς στο σημείο που βρίσκεται το σπίτι του θείου μας Γιάννη Κουμουρτζή. Στην πίσω μεριά. Οι Γερμανοί με διόπτρες και με ειδικά όργανα είχαν επισημάνει από τη μέρα τα μέρη αυτά. Ρίξανε την πρώτη οβίδα, η οποία δεν πέτυχε το σκοπό. Η δεύτερη οβίδα σκοτώνει το κορίτσι. Σκότωσε το κορίτσι, εκεί που άναβε το φως. Έγινε κομμάτια το σώμα της].

----------

* προπολεμικά στα «Σπίτια» κατοικούσαν οι: Οικονομαίοι (αργότερα πουλήθηκαν στον Τράντα-Μπατζιόλα), Συντριβαναίοι, Κουμουρτζαίοι, Καλαμαράδες (Δεληγιάννηδες), Τσινιαναίοι (Τσοτσιμίχου).

Σημείωση: Για το οικογενειακό δέντρο της Βαγγελάκινας βλέπε ανάρτηση 21.1.15.

----------
ΕΙΚΟΝΕΣ