Βιοποριςμός: υλοτόμοι στο Κουρί

Το δάσος της Σκοτίνας

            Τον Ιούλιο του 2014 ξεκινώ από την Κάτω Σκοτίνα έχοντας συντροφιά τον Μπάμπη (Χαράλαμπο) Μητό για να ανεβώ στην Άνω Σκοτίνα. Επιθυμία μου ήταν να επισκεφθώ το τοπικό συνεργείο υλοτομίας και να δω από κοντά τη δουλειά των υλοτόμων. Δηλαδή τη διαδικασία για το κόψιμο των δέντρων (τρόχισμα εργαλείων, τάξη, οργάνωση, πειθαρχία). Η τοποθεσία που έτυχε να επισκεφθώ είναι το δάσος «Κουρί».

            Πληροφοριακά στοιχεία για την ιστορία του συνεταιρισμού παίρνω από τους: Γιάννη Καλιαμπό του Διονυσίου και Διονύση Γανωτή του Γεωργίου. Η συνάντηση με τα πρόσωπα αυτά έγινε στην ταβέρνα «Βασίλα» Σκοτίνας στις 8 Σεπτεμβρίου 2014. Αυτοί τόνισαν: 1. «το δασαρχείο σφραγίζει το δέντρο και στο τέλος μετράει τα κυβικά. Παίρ’ του πασέτου, μετράει το μάκρος και το ύψος (μήκος, πλάτος, ύψος) και βγάζ’ τα κυβικά». Οι σωροί ξύλων είναι  στοίβες (ντάνες) οι λεγόμενες συστάδες. Συνήθως η συστάδα μετριέται σε χωρικά. Το χωρικό υπολογίζεται (εδώ) 500 κιλά. 2. στα σημεία που κόβονται τα ελάτια, αναπτύσσονται καινούργια δενδρύλλια. Για την ασφαλή τους προφύλαξη το δασαρχείο απαγορεύει τη βοσκή στον ορισμένο τόπο (τουλάχιστο για μια δεκαετία). 3. καθώς οι υλοτόμοι τεμαχίζουν τους κορμούς των δέντρων, οι κυρατζήδες-μετατοπιστές κουβαλάνε τα ξύλα στον πλησιέστερο δρόμο. Αυτή η δουλειά γίνεται με τα μουλάρια. Στη Σκοτίνα το έργο αυτό το κάνανε δυο κορίτσια, τα οποία κατάγονται από τη Βερδικούσα Θεσσαλίας. 4. εξυπακούεται ότι έχουμε δυο ειδών ξύλων, τα καυσόξυλα και τα επίσημα του εμπορίου (κούτσουρα -μικρά, μεγάλα-μέτρια). Θυμάμαι στο εργοστάσιο της Μόρνας (παλιά) επεξεργάζονταν και τραβέρσες για τις σιδηροδρομικές γραμμές. 

Σε σχετική μου ερώτηση ο Διονύσης μου είπε ότι εφέτος η υλοτόμηση του δάσους έγινε στις περιοχές: α) Καβακούλια (πάνω από τα Κουμάσια), β) Τρία Ναυρικά, γ) Κουρί μέχρι τον Κουτσοπλάτανο και δ) λένε τώρα «θα πάμε στην Σταλαματιά (Κρεβάτια)».

            Την ομάδα στο Κουρί απαρτίζουν τα άτομα: Διονύσης Γ. Γανωτής, Βασίλης Κοτσιβός, Διονύσης Μητσιάνης, Ιωάννης Γ. Μήτσιος, Ιωάννης Στύλος, Αθανάσιος Στύλος, Μιχαήλ Τσιαπάρης,

----------

ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΑ:

Καβακούλια (τα), τοπων. πιo πάνω από τη βρύση "τζ Ντόρους" προς δ. της Άνω Σκοτίνας. Φαίνεται, πως, κάποτε ο τόπος θα είχε πολλά καβάκια.

Κουρί (το), τοπων. οροπέδιο μέσα στα έλατα της Άνω Σκοτίνας, προς το "Κρυόνερο". Από το κουρί = δασότοπος, "ούτινος τα δένδρα περιοδικώς κλαδεύονται (Π. Αραβαντινός).

Κουτσουπλάτανος (ο), πελώριο πλατάνι πιο κάτω από το Κουρί, στο δρόμο προς «Μόρφους». "Τουν ήλιγαν έτσ' γιατί ήταν σα στραβός, δεν ήταν ίσιους. Ήταν δυο αδέρφια (κορμοί). Του ένα είχι μιγαλώσ' κι του άλλου είχι απουλύκ' (έβγαλε τα πρώτα κλαδιά) κι σταμάτσι ικεί. Κι τουν έβγαλαν κουτσουπλάτανουν" (Διονύσης Στύλος-Τσιακμάκης).

Μόρφους (η), τοπων. προς τα ν. της Άνω Σκοτίνας ανάμεσα στο Σιλιό και στις καστανιές "ντ Γόλ'" (Πινακά). Η ονομασία από τη Μόρφω, παπαδιά. "I παππούς τ' πατέρα μ' ήταν παπάς κι ντ γναίκα τ' ν' ήλιγαν Μόρφου. Τ' θυμούμι, η θεια η Λένου που πέθανι ν’ έβαζι μέσα στα ψυχουχάρτια" (Ιωάννης Δήμος, «τ’ Λιόλια»). Όμορφο τοπίο που υποβάλλει. Η περιοχή πνιγμένη στο έλατο και κασταναριό.

πασέτου (του), το μέτρο των μαστόρων, "δό μ' του πασέτου να μιτρήσου του χατήλ'" (περίφραγμα του τζακιού).

Φωτογραφίες:

                                        Οι υλοτόμοι τροχάνε και ετοιμάζουν τα μηχανήματα

 

                                        Σε πρώτο πλάνο ο Γιάννης Στύλος

 

                        Ο Θανάσης Στύλος τροχάει (τροχίζει) το αλυσοπρίονο 

                        Ο Διονύσης Γανωτής έτοιμος για δουλειά

 

                                 Οι υλοτόμοι «πλάγιασαν» τον κορμό του έλατου

 

                                       Σε πρώτο πλάνο ο Βασίλης Κοτσιβός

 

                            Οι υλοτόμοι ρίξανε τον έλατο. «Ο πάτος θα σαπίσ’»

 

 

                     Ο Γιάννης «τς Μαργαρίτας» (Μήτσιος) ξεκίνησε για δουλειά 

 

Ο Γιάννης Μήτσιος στο δάσος του "Κουρί"

 

                                              Μια ντάνα-συστάδα στα «Τρία Ναυρικά»

 

Από αριστερά: Ιω. Α. Καλιαμπός, Ιω. Δ. Καλιαμπός, Διονύσης Γ. Γανωτής.

Οι δυο τελευταίοι μου δώσανε στοιχεία για τη διαδικασία της υλοτομίας στο Κουρί για τη φετινή περίοδο.