ΙΣΤΟΡΙΑ: ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΚΟΤΙΝΑΣ (β)

2. ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

  

 ΑΝΤΙΧΑΣΙΑ 

 

  

        

 Τα ατελή, αλλά έγκυρα στοιχεία που μας  ενδιαφέρουν για την εντόπιση του χωριού

 

"Σκοτίνα" ποικίλλουν ως προς την προέλευση. Το πρώτο στοιχείο προέρχεται απ' αυτή την ίδια την παράδοση όλων των γειτονικών χωριών, όπως Αγριελιάς κλπ. Το εντοπίζουν δύο χιλιόμετρα δυτικά της Κουμαριάς. 

        Τουρκικές πηγές για την ύπαρξη του χωριού δεν υπάρχουν. Φαίνεται, πως το χωριό δεν ήταν αξιόλογο, ώστε να είναι γραμμένο στις Οθωμανικές απογραφές των κελλαρίων. Καταφύγαμε στις μελέτες του ιστορικού Κώστα Σπανού, ο οποίος μελετά τις Προθέσεις των μοναστηριών για όλα τα χωριά της Θεσσαλίας. Στο Θεσσαλικό ημερολόγιο του Κώστα Σπανού, που τηρείται στα αρχεία της βιβλιοθήκης του δήμου Λάρισας. 

        Τον συνάντησα και τον ρώτησα αν ξέρει κάποιο χωριό "Σκοτίνα". Μου είπε, ότι,

 

πράγματι εκεί στην περιοχή της Καλαμπάκας υπήρχε χωριό "Σκοτίνα". Τον ρώτησα, από πότε μνημονεύεται αυτό το χωριό. Μου είπε, ότι  βρήκε στη μονή Βαρλαάμ μια αφιέρωση ενός βοδιού από έναν Σκοτινιώτη της περιοχής Αντιχασίων (τόμος 23, σελίδα 89, αφιέρωση στη μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων το έτος 1613-πρόθεση 215).

Επί πλέον, για την υψηλή πιστότητά τους, πηγές είναι και οι στρατιωτικοί χάρτες κλίμακας 1:50.  000 ή ακόμη και αεροφωτοχάρτες κλίμακας 1:20.000, που τηρούνται στα αρχεία των δασαρχείων. 

      Μια έρευνα των χαρτών, έδωσε απρόβλεπτα αποτελέσματα. Δυτικά της Κουμαριάς, 

 

είναι σημειωμένα τα ερείπια Σκουτίνας και τα οποία γράφονται επάνω στο χάρτη. Πιο πάνω και πιο νότια από το ρέμα Φουκαλιές, φαίνεται γραμμένο στο χάρτη το ρέμα Σκουτίνας ή Σκοτίνας, ενώ προς τις κορυφές του βουνού Αντιχάσια, πολύ πιο βόρεια από τα ερείπια Σκοτίνας, βλέπουμε γραμμένη τη λέξη "Σκουτίνα". Εκεί, δηλαδή, που βρίσκεται το ομώνυμο δάσος Οξιάς. 

         Με βάση τα στοιχεία των χαρτών, είναι εύκολο να οδηγηθεί κανείς στα πραγματικά ερείπια της Σκουτίνας. Τα ερείπια αυτά, φαίνεται ότι έχουν μια ιστορία άνω των 300 ετών, αφού μέσα στο πέρασμα των αιώνων δύσκολα διακρίνει κανείς επιφανειακά θεμέλια των σπιτιών, αν δεν κάνει ειδικές ανασκαφές. Προσεκτική παρατήρηση έδειξε την ύπαρξη ενός οικισμού με σπίτια, που, στα θεμέλιά τους ήταν λιθόκτιστα, με πέτρινες σκεπές, αφού πουθενά δε βρέθηκε υλικό με κεραμίδι. Υπάρχει, δηλαδή, η πιθανότητα να υπήρχαν στον οικισμό σπίτια, κατασκευασμένα από μικρούς πλίνθους, ή καλύβες ξύλινες.

        Τα μόνα πενιχρά στοιχεία που έχουμε από την πλευρά των κατοίκων της σημερινής Σκοτίνας στον Κάτω  Όλυμπο, είναι οι διηγήσεις των γερόντων. Κατ' αυτούς οι πρώτοι κάτοικοι κατέβηκαν μάλλον από τα ορεινά μέρη της Ηπείρου ή δυτικής Μακεδονίας.

          Ωστόσο, μπορεί να θεωρηθεί ως αξιόλογη η πληροφορία των Βερδικουσιανών, που υποστηρίζουν ότι στα παλιά χρόνια η Βερδικούσα ανήκε στο νομό Κοζάνης. Καθόλου απίθανο, λοιπόν, και η γειτονική Σκουτίνα,  ως κοινότητα των Αντιχασίων, να ανήκε διοικητικά στο νομό Κοζάνης και έτσι έμεινε ως ανάμνηση η ιδέα, ότι οι Σκοτινιώτες της σημερινής Σκοτίνας προέρχονται από τη δυτική Μακεδονία. Άλλωστε τα όρια Μακεδονίας-Θεσσαλίας επί τουρκοκρατίας δεν ήταν ξεκάθαρα.