Ο Γιάννης Νικολός (τ΄ Λιόλια), από την Σκοτίνα, βοσκούσε γίδια, αλλά ο νους του ήταν στα γράμματα. Θυμάμαι, πως στον τροβά κουβαλούσε βιβλία, μαζί και τη Σύναψη (ήταν και ψάλτης). Στην τοποθεσία "Χούχλο" το 1946 μου λέει: "Ρε παιδί μου, άσε τα γίδια και πάνε στον πατέρα σου να μάθεις μια κλούτσα γράμματα...". (*) (ο πατέρας μου είχε χειροτονηθεί παπάς τον Απρίλη του ΄45 στη Μόρνα Πιερίας).
Στον Εμφύλιο εγκαταλείπει τα γίδια και επιστρατεύεται στην Ελληνική Βασιλική Χωροφυλακή, Ανέκαθεν είχε τη μανία να διαβάζει κρατώντας σημειώσεις. Από προσωπικό του τετράδιο μεταφέρω:
«Η πρώτη οργανωμένη επίθεση ανταρτών εναντίον Σταθμού χωροφυλακής Λιτοχώρου έγινε στις 30 Μαρτίου 1946. Ζαχαριάδης εξορμά εις Λιτόχωρον Κατερίνης.
Ώρα 23.30. Λιτόχωρον. Νύκτα Σαββάτου, παραμονές εκλογών. Οι χωροφύλακες και οι εθνοφύλακες φρουροί, πιάσανε τα παράθυρα και απάντησαν στη φωτιά με φωτιά.
Άρχισε τότε απεγνωσμένη μάχη στα τυφλά. Νύχτα. Ο διοικητής της ομάδας ζήτησε από την Κατερίνη να στείλουν ενισχύσεις. Τη στιγμή εκείνη ένα μπουκάλι πέρασε από το παράθυρο περιλούοντας με βενζίνη το δωμάτιο. Ένας χωροφύλακας κάηκε ζωντανός και το πτώμα του απόμεινε ώς την άλλη μέρα κρεμασμένο από το πρεβάζι.
Μέχρι στις 5 το πρωί κράτησε η αντίσταση. Οι ζωντανοί κρατούσαν το Σταθμό εν όσω ακόμα στεκόταν όρθιος. Απ' έξω οι αντάρτες, είχαν πιάσει αποβραδίς το χωριό με καπεταναίους τον Ξυνό, τον Τζαβέλα και τον Φωτεινό. Πέντε αντάρτες κουβάλησαν μεγάλα δοχεία γεμάτα βενζίνη. Οι τέσσερις έπεσαν σκοτωμένοι απ' τα πυρά των πολιορκημένων. Ύστερα άλλοι ζύγωσαν και έριξαν χειροβομβίδες. Λίγο μετά τις πέντε οι αντάρτες προχώρησαν προς το ολοκαύτωμα. Αλλά δε βρήκαν ψυχή.
Μια φούχτα ανδρών πήραν τα βουνά ενώ, οι αντάρτες χάθηκαν στη δασώδη περιοχή του Ολύμπου.
Από τους 33 άνδρες της φρουράς καταμετρήθηκαν τα πτώματα 12 φονευθέντων, 3 απανθρακωμένων, μεταξύ των οποίων και μιας γυναικός. Πέντε χωροφύλακες είχαν απαχθεί από τους αντάρτες, εκ των οποίων οι δυο επέστρεψαν μετά τρεις ημέρας ημίγυμνοι και σε κακή κατάσταση.
Αυτή την ιστορία την έγραψα στην Καρυά Ολύμπου 4η Μαρτίου 1963".
----------
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1η: Ο Αντώνης Ζαρκανέλας στο βιβλίο «η κόκκινη βία», σελ 25. σημειώνει: "Τη νύκτα της 30 Μαρτίου, κατά τις 11 το βράδυ, ομάδα ενόπλων κομμουνιστών επιτίθεται στο Λιτόχωρο, μετά από άνωθεν εντολή, εναντίον του σταθμού χωροφυλακής Λιτοχώρου. Σκοτώνονται 12 νέα παιδιά, δέκα χωροφύλακες και δυο στρατιώτες που έφθασαν μερικές ώρες ή δυο-τρεις μέρες πριν, για τη φύλαξη των εκλογικών κέντρων εν όψει των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946. Και μια γυναίκα καθαρίστρια του Σχολείου…και την κυρά Μπουλιώ που ήταν από την περιοχή».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2η: Στην "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", τόμος ιστ΄, σελ. 119 παρατηρούμε:
α) αποτέλεσμα κάλπης:
β) επίθεση στο Λιτόχωρο
(*) Η Χρυσούλα Δάμπλια-Αγγέλη σε σχετική συνέντευξη (25.7.96) αναφέρει: "δε γξέρουμι μια κλούτσα γράμματα (στοιχειώδη γράμματα).
