ιστορία: ΣΚΟΤΙΝΑ (1) - ΘΕΣΗ

 

 

ΑΝΩ ΣΚΟΤΙΝΑ

Η φωτογραφία είναι παρμένη από το καραούλι  "Άγιος Αθανάσιος" (1955). Παρέα με τους Τρανταίους από Λάρισα.
 

α. «Απαλνή, Ακατνή»-διάκριση. Η Σκοτίνα πιάνει την περιοχή του ΝΑ τμήματος του Κάτω Ολύμπου. Γειτονεύει με τα χωριά Λεπτοκαρυά, Καλλιπεύκη,

 

άγιο Παντελεήμονα, Πλαταμώνα.  Στην τοποθεσία «Κατή» έχουμε το «τριεθνές». Δηλαδή το σημείο, όπου ακουμπούν τα σύνορα τριών περιοχών: Σκοτίνας, Καλλιπεύκης και Κρανιάς. Ο Γιώργος Οικονόμου του Λεωνίδα υποστηρίζει: «Του Παντλιμουνίτκου δεν έφτανι ώς τ’ Κατή. Σταματούσι στου Γρουνουκέφαλου» (η περιοχή του αγ. Παντελεήμονα δεν έφτανε μέχρι την τοποθεσία "Κατή”. Σταματούσε στη θέση " Γρουνοκέφαλο”.

Έχουμε Άνω (απαλνή) και Κάτω (ακατνή) Σκοτίνα. Παλιότερα το καθαυτό χωριό ήταν  η «απαλνή» Σκοτίνα. Στην Κάτω Σκοτίνα κατέβαινε ο κόσμος και συμμάζευε τα γεννήματα μέσα σε καλύβες. Για το λόγο αυτό την ονομάζαμε και «Καλύβια Σκοτίνας». Επειδή δε η ταλαιπωρία ολοένα και μεγάλωνε, αναγκάστηκαν οι άνθρωποι να μετατρέψουν τις καλύβες σε σπίτια και, σιγά-σιγά, να φτιάξουν Εκκλησία και σχολείο. Έτσι εξηγείται το γεγονός, που η Κάτω Σκοτίνα είναι πάρα πολύ αραιοκατοικημένη (βλ. «η λαρωμένη Σκοτίνα» στο βιβλίο μου «η Σκοτίνα» 2007).

Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας, η παντός είδους σοδιά των κατοίκων του χωριού, πριν μετακομιστεί (συμμαζευτεί) στις καλύβες, συγκεντρώνονταν -αναγκαστικά- σε μια κεντρική αποθήκη, "κουτσέκ’" (*).

Στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η κοινότητα μεταφέρεται από την Άνω στην Κάτω Σκοτίνα. Δημοτικό σχολείο και ενοριακός ναός**  υπήρχαν και πριν τη σύσταση Κοινοτικού συμβουλίου.***

----------

* Για την ονομασία «Κοτσέκι» λένε ότι σημαίνει:

1) αποθήκη του τσιφλικά, όπου συγκεντρώνονταν η συγκομιδή. Εκεί έπαιρναν το φόρο οι Τούρκοι «τζιλέμπδις» από τα φασόλια, σιτάρι, καλαμπόκι κλπ. Τα ταίριαζαν έτσι, ώστε να σχηματίζουν «σουρούλια-σουρούλια» μπροστά στους εφόρους.

2) σύναζαν τα σιτηρά τους οι αγάδες, όπου και το κουνάκι του σούμπαση (αντιπροσώπου του αφέντη).

3) η λέξη προέρχεται από το αλβ. kotsek, σερβ. koftsek. Στον Α. Καρκαβίτσα ("Ζητιάνος") κιουτσέκι=υπόστεγο από καλάμι (βλέπε και ιστοσελίδα μου, ανάρτηση 1.10.21).

** Ενορίες υπήρχαν δύο. Της Κοίμησης της Θεοτόκου (επάνω) και του Αγίου Γεωργίου (κάτω). Πρώτος εφημέριος της Κάτω είναι ο παπά Μιχάλης Τσιαπάρης, προκάτοχος του παπά Γιάννη Μπιλιάγκα. Ο Μπιλιάγκας  χειροτονήθηκε το 1938. Τελευταίος εφημέριος στην Άνω Σκοτίνα φέρεται ο παπά Λεωνίδας Οικονόμου (†1946).

*** η έδρα της κοινότητας μεταφέρεται από την Άνω στην Κάτω Σκοτίνα το έτος 1938 από διοικούσα επιτροπή, που την αποτελούν οι  α) Νικόλαος Ζιώγας (πρόεδρος), β) Νικόλαος Δάμπλιας, γ) Δημήτριος Μήτσιος και δ) Αθανάσιος Πλεξίδας. 

β. Εμφύλιος. Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) η Σκοτίνα (Άνω και Κάτω) αδειάζει για να δοκιμάσει τους καρπούς της ξενιτιάς και τη μοίρα του ανταρτόπληκτου. Μετά τον επαναπατρισμό η Άνω Σκοτίνα εγκαταλείφθηκε σχεδόν εντελώς.

 

ΚΑΤΩ ΣΚΟΤΙΝΑ

 Η "Λαρωμένη" Σκοτίνα. Η φωτογραφία βγήκε από τα "Μνημόρια".