Τραγούδι: ο Γάμος στη Σκοτίνα

 

Στη δεκαετία του 1980 παρακάλεσα συμπατριώτες μου (άντρες και γυναίκες) να με βοηθήσουν στη συλλογή ντόπιων τραγουδιών (γάμου, αγάπης, κλέφτικα, μοιρολόγια, ιστορικά κλπ). Η αυθόρμητη προθυμία τους ήταν συγκινητική. Τους ευγνωμονώ εγκάρδια. Μερικά από τα τραγούδια του Γάμου παρατίθενται παρακάτω, όπως ακριβώς τα άκουσα (βλέπε και βιβλίο μου «Λαϊκή παράδοση στον Κάτω Όλυμπο», τεύχος β και ανάρτηση ιστοσελίδας 17.12.14).

1. ΣΑΡΑΝΤΑΠΕΝΤΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

            (αργό επιτραπέζιο)

           

            Σαρανταπέντι Κυριακές      

            κι ιξηνταδυό Διφτέρις

            δεν είδα την αγάπη μου      

            μια ώρα στουλιζμένη.

           Ιψές την είδα στου χουρό

            κι αντιπροψές στη βρύση

            κι μι του μάτι ν’ έκανα 

            κι μι τα χείλη τ’ λέου:

            - Μωρή νιραντζουμάγουλη

            κι γαϊτανοφρυδούσα,

            πότι θα έρθου μια βραδιά,

             ένα Σαββάτου βράδυ,

            να είν’  η μάνα σ’ σ’ ν’ ικκλησιά,

             ι πατέρας σ’ στο μπαρμπέρη,

            τα δυο ‘δερφάκια στο σκολειό,

            τα δυο τ’ αγαπημένα

2. ΣΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑ ΣΟΥ.ΚΥΡ ΓΑΜΠΡΕ

                           (ευχές στο γαμπρό)

            Στου κίνημά σου, κυρ γαμπρέ,

            στου ξιπρουβόδιμά σου,

            καλά να πας, καλά να’ ρθείς

            κι πίσου να γυρίσεις.

            Να φέρεις κόρη έμουρφη,

            ξανθή κι μαυρουμάτα.

            Ψιλή, λιγνή σα ντου διντρί,

            λιγνή σα ντου καλάμι.

            Να φέρ’ η μάνα τα στουλίδια,

            να στουλιστώ, ν’ αλλάξου.

            Γαμπρός θέλου να γίνου,

            νύφη θέλου να πάρου.

3. ΤΡΑΒΗΞΤ'  ΑΛΑΦΙΑ

                 (αργό επιτραπέζιο)

            Τραβήξτ'  αλάφια, τραβήξτι

            να φτάσουμι λιμέρι.

            Να φαν τα ‘λάφια’ μάραντα

            κι οι μούλις το τριφύλλι.

            Να πιεί ι νιός γλυκό κρασί,

            ρακί ματαβραζμένου.

            Να φά’ η κόρη μ’, να πχεί ι νιός

            να πχεί κι να θυμάτι.

            - Θυμούμι τη μανούλα μου,

            θυμούμι του μπατέρα,

            θυμούμι κι τ’ αδέρφια μου.

           

7. ΟΜΟΡΦΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ

                  (έπαινος στη γυναίκα)

            ΄Ομορφο μαργαριτάρι

            που πουλιέτι στο παζάρι,

            τ’ αγοράζουν λεβεντάδις,

            λεβεντάδις παλικάρια.

           

Κι όποιος έχ’ καλή γυναίκα,

            στη χαρά να μή μπααίνει.

            Τη χαρά την έχ’ στου σπίτι.

Σημείωση: Τα τραγούδια, χορευτικά και μη, ακούστηκαν  από την μικτή χορωδία του χωριού με την ευκαιρία της επίσκεψης της ΕΡΤ στη Σκοτίνα στις 28 Σεπτεμβρίου 1971 (Μακεδονικό Συγκρότημα του Μανόλη Παπαγεωργίου).

----------

15.7.22

ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ  1982, Ελένη Παπαγεωργίου-Τράντα)                                 

 

    Μι ρουτάς αν χόριβι η πατέρας σ'. Η πατέρας σ'; Τώρα να ήσαν ν' ακού' ίς του τραγούδ' που χόριβι τ' μάνα σ':

 

                        Βιργινάδα που κοιμάσι,

                        σι κινούργιου πιριβόλ',

                        σι βασιλικό αμπέλ'.

                        Κάνι τα σταφύλλια μαύρα

                        κι κρασί πικρό φαρμάκι.

                        Να του πίν' τα παλικάργια,

                        να ζουρλαίνουν στα χουράφια

                        τα καλά τα κουριτσάκια.

 

    Να ντ' χουρεύ' τ' μάνα σ' . . . 'Οχ' χουρόν. Να ντ' γυρνάει φόρλις στου Μπλάτανου!

Να στέκουντι να του γκοιτούν! . .

 

-Με ρωτάς αν χόρευε ο πατέρας σου. Ο πατέρας σου; Το θυμάμαι σαν τώρα το τραγούδι που το αφιέρωσε στη μάνα σου και τη χόρευε:

 

                        Βεργινάδα που κοιμάσαι,

                        σε καινούριο περιβόλι,

                        σε βασιλικό αμπέλι.

                        Κάνε τα σταφύλια μαύρα

                        κι κρασί πικρό φαρμάκι.

                        Να του πίν' τα παλικάρια,

                        να ζουρλαίνουν στα χωράφια

                        τα καλά τα κοριτσάκια.

 

Να έβλεπες πως χόρευε τη μάνα σου...Όχι σκέτο χορό, αλλά να η γυρίζει φούρλες στη κεντρική πλατεία, στην άνω Σκοτίνα. Κι όλοι απ' έξω να καμαρώνουν, να τον κοιτάζουν!