Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2021

ΠΟΛΕΜΟΣ: το Έπος του ΄40

ΑΔΕΡΦΟΙ ΖΙΩΓΑΙΟΙ: Κώστας - Μιχάλης 

        Στις 7 Ιουλίου 2004 ο Μίχος Γ. Ζιώγας-Ντουραλής εξιστορεί τις

 

περιπέτειές του στον πόλεμο της Αλβανίας. Η συζήτηση αναφέρεται στη θυσία του αδερφού του Κώστα Γ. Ζιώγα. Στη  συζήτηση συμμετέχει και η λατρευτή του σύζυγος Όλγα, το γένος Ν. Γερομιχαλού (ο Μιχάλης κλινήρης).

(Απεβίωσαν:  Κώστας 1941, Μιχάλης 2005, Όλγα 2018).

Αφορμή της ανάρτησης είναι ο σημερινός εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου του ΄40.


 

ΤΟΠΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ: Ι Κώτσιους ι Ζιώγας σκουτώθκι σ' ν' Αλβανία του '41 ζ Μπάλιανη στις 15 του Γενάρ'. Ήταν μι τουν ανθυπολοχαγό Απουστόλ' Δάμπλια.

          Του ταχιά έμαθι κι αυτός ότι σκουτώθκι ι Κώτσιους. Ιγώ αλληλογραφούσα. Δεν είχα μάθ' ότι σκουτώθκι. Σ' ν' Αλβανία κι 'γώ. Ταλιπουρήθκα κι 'γώ στου μπόλιμου. Τάγμα Μαντούβαλου. Ξικινήσαμι απ' τ' Σαλουνίκ' μαζί για του μπόλιμου. Υπό τη διοίκησή του. Ιγώ ήμαν μι του 50 σύνταγμα. Ι Κώτσιους είχι του 16. Ήταν ιδώ. Επιστρατεύτηκι, της κλάσιως του '32. Υπηριτούσι κι όταν κηρύχθκι ι πόλιμους. Ιγώ ήμαν μπρουστά, προυτού κηρυχτεί ο πόλιμος στην Νεροπηγή, στα σύνορα. Στης Φλώρινας τα χωριά ικεί γύρου. Ι Κώτσιους ήταν δικανέας. Κι ήταν προπολεμικός στη θητεία. Κι κατατάθκαμι. Ιγώ ήμαν στρατιώτς. Κληρουτός τότι.

Κατατάθκαμι στη Βέροια. Κι ι Κώτσιους. Του χουριό μας ικεί κατατάθκαμι. Δε θυμούμι αν ήταν μαζί κι ι Γιάντζ τ' Νικουλή (Γερομιχαλός). Ι Κώτσιους ήταν υπό την διοίκηση του Απουστόλ'. Κι όταν τραυματίσκι ι Απουστόλς, ι Κώτσιους του μπήρι στουν ώμου. Κι του ταχιά σκουτώθκι ι Κώτσιους. Ιγώ του έμαθα όταν μι έστειλι γράμμα η διοίκηση. Μιτά απού μέρις. Ζήτησα πληροφορίες (κλαίει). 


ΟΛΓΑ: Μη συγκινέσι τώρα, δε γκάμ'. Μη στεναχωριέσι.

ΜΙΧΑΛΗΣ: Κι μ' απάντζι του 16 σύνταγμα.

ΟΛΓΑ: Βρήκαν τα οστά τουν αδιρφό σ' του Γκώτσιου; τα 'φιραν ιδώ;

ΜΙΧΑΛΗΣ: Όχ'. Ποιός να τζ βρει ικεί που ήταν οι καημέν' σ' ν' Αλβανία! Κατουχή ήταν, δε σ' άφναν πουθινά να πας. Κι ποιος να φρουντίσ' ύστιρα! Ύστιρα είχαμι ανταρτουπόλιμουν.

-Μαζί με τον Κώτσιο πήγατε στην Αλβανία;

          -Ιγώ υπηριτούσα κληρουτός. Ήμασταν στα σύνουρα. Κι ύστιρα λάβαν μέρους εφιδρείες ζ ντζ 14 του Φλιβάρ'. Του '41. Απ' τουν Ουκτώβριου είχαμι φύγ'.  Προμηνύουνταν...Διότι τουν Αύγουστο είχαν βουλιάξ' την "Έλλη".

          -Σε ποια σύνορα πήγες;

-Στου Μοράβα.

          -Ο Κώτσιος;

          -Στη Μπάλιανη. Μέσ' σ' ν' Αλβανία. Στου 16 σύνταγμα.

          -Όταν ο Αποστόλης Δάμπλιας τραυματίστηκε, έφυγε από εκεί;

      


   
-Του μπήραν τραυματία, του μπαν στου νουσουκουμείου. Την επαύριο ο Κώτσιος σκοτώθκι. Μετά, όταν ζήτησα πληροφορίες από το σύνταγμα μι είπαν:

 «έφυγι, έπεσε ηρωϊκώς μαχόμενος».

 

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ: Ο Κώστας Ζιώγας σκοτώθηκε στην Αλβανία το 1941, στις 15 του Γενάρη στην Πάλιανη. Υπηρετούσε μαζί με τον ανθυπολοχαγό Απόστολο Δάμπλια (δάσκαλο).

Την επόμενη μέρα μαθαίνει ο Αποστόλης ότι σκοτώθηκε ο Κώστας. Εντωμεταξύ εγώ συνέχιζα να στέλνω γράμματα. Δεν έμαθα ότι σκοτώθηκε. Να πολεμώ κι εγώ στα αλβανικά χώματα. Ταλαιπωρήθηκα κι εγώ στον πόλεμο. Υπηρετούσα στο τάγμα του Μαντούβαλου. Μαζί με αυτόν, υπό τη διοίκησή του ξεκινήσαμε από τη Θεσσαλονίκη.  Εγώ υπηρετούσα στο 50ό σύνταγμα. Ο Κώστας στο 16ο. Ο Κώστας βρισκότανε εδώ στη Σκοτίνα και επιστρατεύτηκε. Ήταν της κλάσεως του 1932. Υπρρετούσε τη θητεία του όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος. Εγώ, πριν κηρυχτεί ο πόλεμος βρισκόμουνα μπροστά, στη Νεροπηγή, στα σύνορα. Γύρω στα χωριά της Φλώρινας. Ο Κώστας ήταν δεκανέας και υπηρετούσε κανονικά τη θητεία του, πριν την κήρυξη του πολέμου. Με τη φλόγα του πολέμου, καταταχτήκαμε. Εγώ ως απλός στρατιώτης. Κληρωτός τότε.

Καταταχτήκαμε στη Βέροια. Μαζί και ο Κώστας. Όσοι καταγόμασταν από τη Σκοτίνα, παρουσιαστήκαμε στη Βέροια (*). Δε θυμάμαι αν εκεί ήταν και ο Γιάννης Γερομιχαλός του Νικολή (θύμα και αυτός της Αλβανίας). Ο Κώστας ήταν υπό την διοίκηση του Αποστόλη. Και όταν ο Αποστόλης τραυματίστηκε, ο Κώστας τον σήκωσε στις πλάτες του. Και την επομένη σκοτώνεται ο Κώστας. Εγώ το έμαθα όταν μου έστειλε γράμμα η διοίκηση. Ύστερα από μέρες. Ζήτησα πληροφορίες.

Στο σημείο αυτό ο Μιχάλης άρχισε να κλαίει σαν μικρό παιδί.  Επεμβαίνει η σύζυγός του Όλγα:

Όλγα: Έλα τώρα, μη συγκινείσαι, δεν κάνει να συγκινείσαι (μια και είσαι κατάκοιτος στο κρεβάτι). Μην στενοχωριέσαι.

Εκείνος ασταμάτητα κλαίει.

Μιχάλης: Και πήρα απάντηση από το 16ο σύνταγμα.

Όλγα: Βρήκαν τα οστά του αδερφού σου Κώστα; Τα φέρανε εδώ;

Μιχάλης: Δε βρέθηκαν, όχι. Ποιος να φροντίσει για τη δουλειά αυτή! Ποιος να τους βρει τους κακόμοιρους εκεί πάνω στην Αλβανία! Κατοχή ήταν, δεν σου επέτρεπαν να πας πουθενά. Και αργότερα ποιος να αναλάβει τέτοια φροντίδα; Πέσαμε, μετά, στον ανταρτοπόλεμο.

          -Μαζί με τον Κώτσιο πήγατε στην Αλβανία;

 Μιχάλης: Εγώ υπηρετούσα κληρωτός. Ήμασταν στα σύνορα. Και αργότερα λάβανε μέρος εφεδρείες στις 14 του Φλεβάρη του 1941. Από τον Οκτώβριο είχαμε φύγει. Προμηνύονταν...πόλεμος. Διότι τον Αύγουστο είχαν βουλιάξει την "Έλλη".

          -Σε ποια σύνορα πήγες.

-Στου Μοράβα. Στη Μπάλιανη. Μέσα στην Αλβανία. Στο 16ο σύνταγμα.

          -Όταν ο Αποστόλης Δάμπλιας τραυματίστηκε, έφυγε από εκεί;

          -Τον πήραν τραυματία, τον πήγαν στο νοσοκομείο. Την επόμενη μέρα ο Κώτσιος σκοτώθηκε. Κατόπιν, όταν ζήτησα πληροφορίες από το σύνταγμα μου  είπαν:

 «έφυγε, έπεσε ηρωϊκώς μαχόμενος».

---------- 

Στο Ηρώο της Σκοτίνας καταγράφονται τα θύματα της Αλβανίας:

1)    Κωνσταντίνος Ζιώγας, 2) Αναστάσιος Οικονόμου, 3)  Απόστολος Τσινιάνης,

4) Ιωάννης Γερομιχαλός, 5) Νικόλαος Παραμύθας, 6) Γεώργιος Τράντας, 7) Γεώργιος Σαούλιας, 8) Αθανάσιος Σαούλιας


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου