ΙΣΤΟΡΙΑ: ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΚΟΤΙΝΑΣ (α)

 Το 1993 ο Λευτέρης Α. Καλιαμπός παρουσίασε σχετική μελέτη, ύστερα από έρευνα που έκανε στην περιοχή Αντιχασίων. Αποδεικνύει πως οι κάτοικοι της Σκοτίνας (τουλάχιστο κατά το μεγαλύτερο μέρος) προέρχονται από το χωριό Σκοτίνα των 

 Αντιχασίων. Τα ερείπια του χωριού αυτού εντοπίζονται δυο χιλιόμετρα δυτικά της Κουμαριάς, κοντά στην Βερδικούσα (ο γράφων επισκέφτηκε την περιοχή και έχει άμεση γνώση). Η μετανάστευση των κατοίκων της Σκοτίνας των Αντιχασίων στη Σκοτίνα του Ολύμπου έγινε κατά τα μέσα του 17ου αιώνα. Όλη η εργασία του Λευτέρη καταγράφεται στην ανάρτηση 13,11,΄14. Εδώ συμπτύσσεται και δημοσιεύεται σε τρεις ενότητες. 

 

Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ 

Α. ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ. Βερδικούσα. «Μια επίσκεψη σ' ένα κοινοτικό δάσος, που απλώνεται στις ανατολικές πλαγιές των Αντιχασίων ορέων, πάνω από το χωριό Βερδικούσα Ν. Λάρισας, στάθηκε η αφορμή για τούτη την έρευνα.

      Ήταν Αύγουστος μήνας του 1993 και, καθώς περπατούσα κατά μήκος μιας κορυφογραμμής των Αντιχασίων, κοντά στα όρια του κοινοτικού δάσους Βερδικούσας, ρώτησα τον δασοφύλακα Βερδικούσας να μου υποδείξει τα όρια του κοινοτικού δάσους, που απλώνεται νοτιοδυτικά της κορυφής των Αντιχασίων, όπου ορίζονται τα όρια των νομών Λάρισας και Τρικάλων. Με μεγάλη μου έκπληξη άκουσα την εξής φράση:

 

           «Από τα όρια του νομού Λάρισας και δυτικά υπάρχει το δάσος «Σκοτίνα», που το εκμεταλλεύεται ο έμπορας Δερμανόπουλος από τα Τρίκαλα και το επιστατεί ο δασοφύλακας Θεόδωρος Μπίτης». 

       Σε επίμονη ερώτησή μου, γιατί εκείνο το δάσος το ονομάζουν «Σκοτίνα», ο δασοφύλακας Βερδικούσας δε γνώριζε τίποτα. Η άγνοια αυτή του δασοφύλακα δε μ' άφησε ήσυχο. Το μυαλό μου πήγε στις διηγήσεις των πιο γερόντων της Σκοτίνας Πιερίας, που έλεγαν, ότι ήταν απόγονοι μιας μάζας ορεινών κτηνοτρόφων, που, εδώ και μερικούς αιώνες, κατέβηκαν από την Ήπειρο ή Δυτική Μακεδονία στη Σκοτίνα του Κάτω Ολύμπου (βλ.  "Λαϊκή παράδοση στον κ. Όλυμπο" Ιω.   Καλιαμπού). Την επόμενη μέρα, πήγα στο δάσος "Σκοτίνα", όπου συνάντησα τον δασοφύλακα Θεόδωρο Μπίτη. Αυτός, εκτός του ότι επιστατεί στο δάσος "Σκοτίνα", κατάγεται και από το χωριό Λογγάς του νομού Τρικάλων, που γειτονεύει με το δάσος. Ο Δασοφύλακας γνώριζε πάρα πολλά για την περιοχή "Σκοτίνας". 

        Ανάμεσα από όλη τη διήγησή του καταγράφουμε τα παρακάτω στοιχεία, που μας ενδιαφέρουν άμεσα. 

         α. Πριν από μερικούς αιώνες στις νοτιοδυτικές πλαγιές των Αντιχασίων και σε υψόμετρο γύρω στα 700 μ. δυτικά από τα Καλύβια Κουμαριάς της περιοχής Αγριελιάς του νομού Τρικάλων υπήρχε ένα χωριό με την ονομασία "Σκοτίνα". 

         β. Όλοι οι γέροι των τριγύρω χωριών, όπως της Αγριελιάς και του Λιόπρασσου, του Κονισκά, του Λογγά και της Βερδικούσας, έλεγαν και εξακολουθούν να συζητούν ακόμη, ότι οι κάτοικοι του χωριού "Σκοτίνα" αρρώστησαν από μια φοβερή επιδημία. Όσοι απέμειναν, εγκατέλειψαν το χωριό και μετανάστευσαν στον Όλυμπο, όπου και έφτιαξαν νέο χωριό. 

         γ. Σήμερα η περιοχή της Σκοτίνας έχει έκταση 12.000 στρεμμάτων και τη νέμονται όχι τα γειτονικά χωριά, αλλά Μετσοβίτες. Αυτοί χρησιμοποιούν τους εκεί βοσκοτόπους ως χειμαδιά. Εξ άλλου τα Αντιχάσια προστατεύουν από τους βοριάδες ολόκληρη τη νοτιοδυτική περιοχή. 

        δ. Προς την περιοχή Βερδικούσας, μέσα σε δάσος Οξυάς, υπάρχουν ερείπια παλιών νερόμυλων, που οι Βερδικουσιώτες τα ονομάζουν "Σκουτινιώτικοι μύλοι". 

 ---------- 

ΕΙΚΟΝΕΣ

 Στην πλατεία της Βερδικούσας ο πρόεδρος μας φίλεψε. Μας "έκανε" παΐδάκια. Ήμουνα κι εγώ στην παρέα υπαλλήλων του δασαρχείου Ελασσόνας. Ο Λευτέρης μας ξενάγησε στην περιοχή της Σκοτίνας Αντιχασίων (η φωτογραφία από διαδίκτυο).

 

 

 

 

Χάρτης Αντιχασίων. Διακρίνεται η τοποθεσία "Ερείπια Σκοτίνας", κοντά στην Κουμαριά.