ΚΑΤΟΧΗ: ΓΕΡΜΑΝΟΙ στο Καλιαμπέικο

 

          Όταν οι Γερμανοί ανέβηκαν στην Άνω Σκοτίνα, συνάντησαν την πρώτη αυλή του χωριού, αυτήν του Καλιαμπού.

Θυμάμαι:

1.1.     Τα οπλοπολυβόλα τα στήσανε στην αυλή κι αρχίσανε να πυροβολούν προς τις απέναντι ράχες (από Πρίπουρα μέχρι Κουμάσια). Ρίχνανε στα κουτουρού μήπως και σημαδέψουν κάποιον από τους κρυμμένους άντρες του χωριού.

2.2      Στην κάτω μεριά της αυλής οι Γερμανοί εγκαταλείπουν ένα ποδήλατο. Αυτό ο Αντώνης Τράντας (Μπατζιόλας) κι εγώ το περιεργαζόμασταν παράξενα και λέγαμε «τι είναι αυτό «του σέι».

3.3.      Οι Γερμανοί, μπαίνοντας στο Χαϊάτι, γεμίζουν το παχνί με καραμέλες και άλλα καλούδια. Τρέχαμε να προλάβουμε τις καραμέλες, η Μαργαρίτα, η Μαριγούλα από τους Δαμπλέους και η Βαγγελούδα κι εγώ από τους Καλιαμπέους.

4.4.      Στον τοίχο του μεγάλου μπαλκονιού ήταν κρεμασμένο ένα ωραίο ρολόι, φερμένο από την Αμερική. Καλοάρεσε και το άρπαξε ένας ιταλός.

5.5.      Εμείς κρυφτήκαμε στην τοποθεσία «Τρία Ναβρικά». Οι Γερμανοί ανέβαιναν το δρόμο για Νιζιρό. Τα μωρά ούρλιαζαν  κι εμείς, για να τα λουφάξουμε τα πιάναμε π΄τα «τσιαούλια».

----------

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Γειτονικές οικογένειες:  α) ανατολικά οι Τρανταίοι (Νικόλας Τράντας και Αποστόλης Τράντας-Μπατζιόλας), β) δυτικά δρόμος προς την εκκλησία «Παναγία», γ) βόρεια μανιά Γιαννούλινα Τράντινα (*), δ) νότια το σπίτι ακουμπούσε στα ντουβάρια του σπιτιού "τς μανιάς τς Πινακούς".

----------   

     (*) ο ένας νουντάς (οντάς) ακουμπούσε στον δικό της τον μπαχτσέ (μια φορά ένα σκυλί άνοιξε την πόχα ΄π το παραθύρι και μπήκε μέσα στον παλινόντα μας. Είδαμε και πάθαμε για να βγει το σκυλί.

ΕΜΦΥΛΙΟΣ: Παπά Γιάννης Μπιλιάγκας

 

Α. ΑΠΑΓΩΓΗ.

1. κακή είδηση: Ο γιος του παπά Γιάννη Γιώργος Μπιλιάγκας υπηρετούσε στην περιοχή «Χάνι της Γραβιάς». Ήταν Απρίλης του 1947. Οι εφημερίδες έγραφαν: «στην περιοχή της Πιερίας, συγκεκριμένα στη Σκοτίνα του Κάτω Ολύμπου άντρες ανταρτών συνέλαβαν τον παπά του χωριού και τον οδήγησαν μαζί με άλλον πολίτη στα βουνά της Καλλιπεύκης" (Πατωμένη) για «καθάρισμα».

2. αποτέλεσμα απαγωγής: Γυναίκες από τη Σκοτίνα πάνε στον Παντελεήμονα να βοηθήσουν τα πράγματα. Γυναίκες από τον Παντελεήμονα παρακαλούν τους καπεταναίους να μην ενοχλήσουν τον παπά. Πράγματι ο καπετάνιος Γαλάνης Απόστολος στέλνει αγγελιοφόρο στην Καλλιπεύκη για να εισηγηθεί τη σωτηρία του παπά. Εντωμεταξύ, ταραγμένοι οι κάτοικοι της Σκοτίνας, εγκαταλείπουν το χωριό. Φεύγουν προς Λεπτοκαρυά, Λιτόχωρο, Κατερίνη, Λάρισσα κλπ.  

 

Β. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ποια η κατηγορία εναντίον του παπά; Ότι ο παπάς χορηγούσε βεβαιώσεις σε κατοίκους του χωριού να ψωνίζουν τρόφιμα από Λεπτοκαρυά και Λιτόχωρο.

 

Γ. ΜΑΥΡΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ: Δυο αντάρτες οδηγούν τον παπά από την τοποθεσία «Πατωμένη» στη «Μοίρα» Σκοτίνας. Ο παπάς έντρομος «κοίταζε» πίσω. Ένας λέει στον παπά (στην τοποθεσία «Μοίρα»: «Μπορείς από δω να πας στην Κάτω Σκοτίνα;» Ύστερα από καταφατική απάντηση του παπά τον αφήνουν ελεύθερο. Ήταν μεσάνυχτα. Το χωριό άδειο. Παίρνει δρόμο για Λεπτοκαρυά. Έξω από το φυλάκιο ο παπάς φώναζε: Είμαι ο παπάς της Σκοτίνας, «αφήστε με να περάσω». Τα χέρια επάνω κι ο ουρανός άναψε από φωτοβολίδες του στρατού. Ο παπάς σώζεται. Ακολουθεί περίοδος προσφυγιάς. 

---------- 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: 1. πηγή, α) πρόσφατη συνέντευξη με παπά Γιώργη Μπιλιάγκα.

β) σημερινή (7.11.24) τηλεφωνική επικοινωνία με ζεύγος παπά Διονύση Κουκουσά του Βασιλείου και πρεσβυτέρα Γραμματούλα Μπιλιάγκα του παπά Γιάννη. Ο κόρη του παπά Γιάννη Μπιλιάγκα Γραμματούλα θυμάται: "Ήμαν εφτά χρονών κορίτσι. Ήρθαν οι αντάρτες στο σπίτι μας και είπαν στον πατάρα μου: "έλα μαζί μας να μας δείξεις το δρόμο...".

2. στη φωτογραφία ο παπά Γιάννης Μπιλιάγκας.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ. Μαγαζιά στην Απαλνή.

 ΜΠΑΚΑΛΙΚΑ

Συνέντευξη- (τηλεφωνική επικοινωνία) με τον παπά Γιώργη Μπιλιάγκα (Οκτώβρης 2024).

            -Παπά Γιώργη, ποια μαγαζιά-μπακάλικα- λειτουργούσαν προπολεμικά «»σ΄ ν΄ απαλνή» Σκοτίνα;.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: 

 

          

-ΠΡΩΤΟ: Ι Λιόλιας ι Ντήμους στ΄απακιφάλμα (στο ψηλότερο μέρος του χωριού), στου γΚηψαρά (στην τοποθεσία «Κηψαράς». Είχι μαγαζί που εξυπηρετούσε τουν απάνου μαχαλά: Μήτρους Γιρμπχαλός, Καραμανόλας, Κουκουσαί κλπ.

-ΔΕΥΤΕΡΟ: Τσιομς (Γιώργος Γερομιχαλός), στου κέντρου του χουριού, κουντά σ΄ ν΄ αυλή τς Στύλινας. Εξυπηρετούσε τζ Μπουκουβαλαί, Γιργουλαί, του δάσκαλου του Μπλέτσιου μέχρι Μπαρθέν΄.

-ΤΡΙΤΟ: Βασίλς Παπαζιώγας (μετέπειτα ιερέας) κουντά ζ ντ Γιαννούλινα ντ Ντράντινα. Κα τ΄ θάλασσα ήγλιπι (έβλεπε) του σπίτ΄ τς Ουρανίας Μπλέτσινας. Εξυπηρετούσε τα σπίτια Μπιλιάγκα, Μερίκου, Καλιαμπού κλπ.                     

-ΤΕΤΑΡΤΟ: Απουστόλς Τσινιάνης, Τσιτσιμίχους ζ΄ μπατουσιά (χαμηλότερα) κουντά σ΄ τς  Χασιουταί.

----------

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα θυμάμαι όλα πενιχρά. Ήμουνα, ας πούμε, παιδί γύρω στα πέντε.

1. Λιόλιας Ντήμος κοντά στον «Κηψαρά».

2. Τσιόμς. Γιώργος Γερομιχαλός, κοντά «σ΄ν΄αυλή τς Στύλινας.

3. Παπαζιώγας Βασίλης, απέναντα απ΄ ντ Γιαννούλινα ντ΄

     Τράντινα.

4. Τσινιάνης Απόστολος, «Τσιτσιμίχος» κάτω Στα Χασιωτάτκα.