ΕΜΦΥΛΙΟΣ: Σχολικό συσσίτιο

                                          ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗΣ

 

    Στις 13 Αυγούστου του 1947 οι κάτοικοι της Μόρνας, λόγω της εμφυλιακής κατάστασης, μετακινούνται αναγκαστικά. Μαζί τους και ο εφημέριος του χωριού π. Απόστολος Καλιαμπός, πατέρας του γράφοντος. Τόπος προορισμού η Περίσταση Κατερίνης, η οποία τους υποδέχεται με συγκίνηση.

  

    Ο διευθυντής του σχολείου, Κωνσταντίνος Μοσχίδης αναθέτει στην οικογένεια του του παπά την προετοιμασία του σχολικού Συσσιτίου. Το έκανε αυτό γιατί έτυχε να τοποθετηθούμε (εγκατασταθούμε) σε σπίτι πού ήταν κοντά στο σχολείο, πράγμα που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του σχολείου. Νοικοκύρης του σπιτιού ήταν ο Θανάσης Κουτσουμπέας.      

                                                

                                                         ΤΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ

 

 

Η Καλή Δάμπλια-Καλιαμπού, πρεσβυτέρα, ανέλαβε το καζάνι για το γάλα. Μαγείρευε καθημερινά σκόνη (*) γάλα, που χορηγούσε η UNRRA (Οργανισμός Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως των Ηνωμένων Εθνών). 

    Το απλανές και περίλυπο βλέμμα της 40χρονης παπαδιάς προδίδει  τα βάσανα που φέρανε α) ο πόνος του θανάτου των τριών παιδιών (Γιάννης, Όλγα, Γιώργος) και β) οι φριχτές συνέπειες  του Εμφυλίου.  Έζησαν τα έξι παιδιά.

        Παράλληλα α) η 14χρονη κόρη Ελένη Καλιαμπού, ανέλαβε τη γενική καθαριότητα του σχολείου. Γράφτηκε στην Δ΄ τάξη κανονικά, γιατί στην Μόρνα φοίτησε 2 χρόνια στο δημοτικό με δασκάλα την ανταρτίνα Ευανθία. Στενή συμμαθήτρια είχε την Κούλα Καλιακού από την Μόρνα. 

    β) ο γιος Γιάννης Καλιαμπός (δωδεκαετής) ανέλαβε τα σταφιδόψωμα. Ο διευθυντής του σχολείου του αναθέτει να μεταφέρει καθημερινά από τον φούρνο Σεϊτανίδη της Κατερίνης (διαδρομή 6 χλμ. πάνε-έλα) τα απαραίτητα σταφιδόψωμα. «Γιάννη, παιδί μου, κάνε τον κόπο να σηκώνεσαι πρωί και να φέρνεις από την Κατερίνη τα σταφιδόψωμα».

  

  

 Η δασκάλα Κατίνα Κουζώνη ύστερα από κατατακτήριες εξετάσεις τον έγραψε στην Δ΄ τάξη. Γνώριζε γραφή και ανάγνωση που έμαθε από τσοπάνηδες της Σκοτίνας. Ο Γιάννης Δήμος "τ΄ Λιόλια" του έμαθε να διαβάζει από την "Σύναψη". Ο Θεοχάρης Μητός και Χρήστος Μάνος του μάθανε Αριθμητική. 

   

        Συμμαθητές στην Περίσταση είχε τους Γιώργο Βαϊτσόπουλο, Κώστα Αλεξόπουλο, Χαρίλαο Παλιαρούτα από την Μόρνα και Βαγγέλη Παπαθεοδώρου, Χρήστο Κατσίνα, Γιάννη Κουτσουμπέα κ. ά. από την Περίσταση.

 ----------

* Ο Λευτέρης, μικρότερος αδερφός, θυμάται με πόση όρεξη έπινε το γάλα σκόνη. Κάποια στιγμή η σπιτονοικοκυρά αείμνηστη Παναγιώτα Κουτσουμπέα του πρόσφερε ένα ποτήρι κανονικό γάλα αγελάδας. Ο Λευτέρης ταράχτηκε, γιατί πρώτη φορά δοκίμασε τέτοιο γάλα.   

 

------------

Σημείωση. Άλλοι δάσκαλοι: Φώτης Μέλιος και Ιωάννης Πάπας.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΤΕΧΝΗ: Ƌ ɴ Ƌ λ o Г ı О: Χατζημάρκος

Μανόλης Χατζημάρκος (1927-2012)

        Διανύουμε την περίοδο των "Παρακλήσεων" της Παναγίας. Ο Μανόλης Χατζημάρκος ειχε αδυναμία στα τροπάρια της "Παράκλησης".  Δεν μου ξεφεύγει από τη μνήμη μου η ψαλτική τέχνη στην απόδοση του μεγαλυναρίου σε αργό χρόνο "Άλαλα τα χείλη των ασεβών..." (*).

        Πολλά μας δίδαξε ο πρωτοψάλτης δάσκαλος. Δεν αναφέρομαι στο πλούσιο βιογραφικό του έργο. Περιορίζομαι  στην προσωπική μου περίπτωση στη Λάρισα το έτος 1957. Υπηρετούσα στην 142 ΣΑΕ (Σμηναρχία Αεροπορικού Ελέγχου) στη Λάρισα. Ζητώ από την διοίκηση της μονάδας ειδική άδεια εξόδου: Να εκκλησιάζομαι τις Κυριακές στον Άγιο Αχίλλειο Λάρισας. 

        Ξεκινούσα χαράματα και ύστερα από πεζοπορία αρκετών χιλιομέτρων, έφτανα στον ναό πριν από τον ψάλτη. Δεν μπορούσα αλλιώς. Είχα μια άλλου είδους "τρέλα". Κολλημένος στο άκουσμα του ψάλτη. Με "τραβούσε" ο Άγιος Αχίλλειος. Λένε ότι το άκουσμα είναι ο καλύτερος δάσκαλος.

 

        Ο άρχοντας πρωτοψάλτης έβλεπε έναν σμηνίτη να στέκεται πίσω από το δεξιό αναλόγιο περιμένοντας αγωνιωδώς την έναρξη του Όρθρου.  Ο Χατζημάρκος, απορώντας λέει στους βοηθούς: «Αυτός ο αεροπόρος κάτι έχει». Του απαντάνε: «δάσκαλε, αυτός ο αεροπόρος δεν έχει τίποτα. Έρχεται για σένα». 

Ο ψάλτης συγκινείται, με καλεί κοντά του.

Αλησμόνητες στιγμές! ΘΕΙΑ ΤΡΕΛΑ!!!

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Πού έψαλε; τα περιγράφει ο ίδιος:

Βαρνάβας Τζορτζάτος, μητροπολίτης Κίτρους. Σε κάθε  εκδήλωση ή επίσημο πανηγύρι καλούσε τον Μανόλη Χατζημάρκο. Θυμάμαι π.χ. στην Παντάνασσα Πατρών το 1974, όπου δεσπότης και ψάλτης μοίρασαν στο εκκλησίασμα ένα μυσταγωγικό ψαλτικό ταίριασμα. Μερακλής ο ένας, μερακλής ο άλλος. Η μαγνητοσσκόπηση είχε περαστεί σε "καρούλι".

 

     ---------- 

(*) Μεγαλυνάριο ήχος πλ. δ΄: "Άλαλα τα χείλη των ασεβών, 

των μη προσκυνούντων, την εικόνα σου την σεπτήν,

την ιστορηθείσαν υπό του αποστόλου Λουκά, 

ιερωτάτου, την Οδηγήτριαν". 

---------- 

Πηγή φωτογραφιών: διαδίκτυο