ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ: Γάμος «σ’ ν’ απαλνή» Σκοτίνα

  Ο Βαγγέλης Α. Γερομιχαλός (1900-1988) μου δίνει συνέντευξη το 1982 για τις περιπέτειες που είχε ένας γάμος στον καιρό της τουρκοκρατίας. Πρόκειται για τον γάμο της Πατρούδας Παραμύθινας. Ο μπάρμπα Βαγγέλης, δωδεκαετής τότε,  επιστρατεύτηκε να εξυπηρετήσει τα πράγματα. Όμως, 
σκόνταψε σε σκόπελο επικίνδυνο: σε Τούρκο αξιωματικό 
του 1912.

ΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗ: Επί Τουρκίας ήρθι ένας αξιωματικός στου Παντιλέμινου κι κήρυξι (1912). Ιγώ ήμαν δώδικα χρουνών πιδί κι μ’ έστειλι ι μπάρμπαζ μ’ απ’ του χουριό (Άνω Σκοτίνα) να πάρου ν’ αδιρφή τ’ ν’ Αντουνόπλινα ‘π’ του Παντιλέμινου να παντρέψουμι Μπατρούδα Μπαραμύθινα. Ν’ είχαμι στου Μπαραμύθα του Γιάν’ αρραβουνιαζμέν’. Κι για να τ’ στιφανώσουμι, πήγα να πάρου ν’ αδιρφή τ’ πατέρα απ’ του Παντιλέμινου στου γάμου. Μι λέ’ (η αδιρφή):

-΄Οξου αυτού, πιδί μ’, είνι γιμάτου Τούρκ’. Δε μπας να ρουτή’ εις κάνα δικό μας, κάνα γέρο Παντλιμουνίτ’, μήπους ξέρν κατά πού θα πααίν’, προς τα πάν’, θα παααίν’ προς τα κάτ’;

Πήγα ιγώ κι γλέπου τς Παντλιμουνίτις όλ’ μαζιμέν’ στου καφινείου. Τς έμασι ι Τούρκος ι αξιωματικός κι τς έβγαλι λόγουν. Του καμτσίκ’ κριμαζμένου ιδώ στου χέρ’, μπότις ώς ψλά κι τα χέρια πίσου κι τς έβγαλι λόγουν:

-Αγαπητοί Παντλιμουνίτις. Ως τώρα πέρασάμι ωραία. Τώρα μας κήρυξέτι τον πόλεμο. Τώρα μας έδουσέτι αφουρμή να πάμι στην ωραία Αθήνα  να μας κιράσ’ η ΄Ολγα η Βασίλισσα καφέ.

Ι κόζμους κιουτμέν’ δεν απάντζαν τίπουτα. Η αξιωματικός έμασι όλου του λόχου απ'   τα φυλάκια (ιμείς σ'   ν'   απαλνή Σκουτίνα να φέρνουμι τ'   θεια μας στου γάμου, παπάς ο παπά Οικονόμος Παπαθανά'ης). Ο Τούρκος αξιωματικός φόρτουσι πυρομαχικά στα μπλάργια.

          Τόσκασάμι ιμείς, παίρνουμι τ’ ντχιά (τη θεία). Αυτός βγάζ’ λόγουν ακόμα, ιμείς φέγουμι. ΄Εγινι ι γάμους.       ΄Ηρθι ι κουμπάρους να πάρ’ τ’ νύφ’. Ι Χρυσκός ι Κώτσιους, ι πατέρας τ’ Στέργιου. ΄Ηρθαν μι τα ματσούκια, βρόντζαν τα τσίγγια, νύχτα. Κατέφκαμι απού ψλα, πήραν του κουρίτσ’ κι γίγκαν τα στέφανα. Στου σπίτ’ γένουνταν ι γάμους τότι.

ΚΟΙΝΗ: Επί τουρκοκρατίας ήρθε ένας αξιωματικός στον Άγιο Παντελεήμονα κι έβγαλε λόγο. Ήταν το 1912. Εγώ ήμουνα δώδεκα χρονών παιδί και μου έστειλε ο θείος μου από την Άνω Σκοτίνα στον άγιο Παντελεήμονα με σκοπό να πάρω την αδερφή του Αντωνόπουλου για να την παντρέψουμε. Δηλαδή την Πατρούδα του Παραμύθα. Την είχαμε αρραβωνιάσει στον Γιάννη Παραμύθα. Και, για να την στεφανώσουμε, πήγα στον άγιο Παντελεήμονα να προσκαλέσω στο γάμο την αδερφή του πατέρα. Αυτή μου λέει:

          -Παιδί μου, έξω η πλατεία είναι γεμάτη από Τούρκους. Κάνε τον κόπο, πήγαινε να πληροφορηθείς από κανένα δικό μας Παντελεημονίτη μήπως γνωρίζει κατά πού θα πηγαίνουν. Θα πάνε προς τα πάνω, θα πάνε προς τα κάτω;

          Πήγα εγώ, λοιπόν, στον Παντελεήμονα και τι αντικρύζω; Όλοι οι χωριανοί μαζεμένοι στο καφενείο. Τους μάζεψε ο Τούρκος αξιωματικός και τους έβγαλε λόγο. Το καμουτσίκι να ‘ναι κρεμασμένο εδώ στο χέρι, μπότες ψηλές και τα χέρια πίσω:

          -Αγαπητοί Παντελεημονίτες. Μέχρι τώρα τα πήγαμε καλά. Τώρα, όμως, μας κηρύξατε πόλεμο. Τώρα μας δώσατε αφορμή να κατεβούμε στην Αθήνα  να μας κεράσει καφέ η βασίλισσα Όλγα

Κατατρομαγμένος ο κόσμος, δεν έδωσε απάντηση. Ο Τούρκος αξιωματικός συγκέντρωσε όλο το λόχο από τα φυλάκια (εμείς στην Άνω Σκοτίνα. Να προσπαθούμε να φέρουμε τη θεία στο γάμο. Παπάς ο Αθανάσιος Οικονόμου). Ο Τούρκος αξιωματικός φόρτωσε πυρομαχικά στα μουλάρια).

        

  Εμείς το σκάσαμε, παίρνουμε τη θεια μας και φεύγουμε. Αυτός ο Τούρκος  ακόμα βγάζει λόγο. Εμείς το σκάσαμε, φεύγουμε. Τέλος πάντων, έγινε ο γάμος, ήρθε η ώρα να πάρει ο κουμπάρος τη νύφη. Ο Κώτσιος ο Χρυσικός, πατέρας του Στέργιου. Ήρθαν -θυμάμαι- με τα ματσούκια, βρόντηξαν τις λαμαρίνες. Ήταν νύχτα. Εμείς κατεβήκαμε από τον επάνω όροφο. Πήραν το κορίτσι κι έγιναν τα στέφανα. Τότε ο γάμος γινόταν στο σπίτι.

---------- 
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Τα δυο γειτονικά χωριά στα χρόνια 

της τουρκοκρατίας:

1) Άγιος Παντελεήμονας,

2) Σκοτίνα. 
α) Άνω Σκοτίνα το κανονικό χωριό.
β) Κάτω Σκοτίνα-Καλύβια. Ενορία θεσπίζεται το 1938
          με εφημέριο τον παπά Γιάννη Μπιλιάγκα.