Εκκλησίες: διπλά εγκαίνια ναών

                    ΣΚΟΤΙΝΑ: άγιος Γεώργιος και άγιος Καλλίνικος

Υπενθυμίζεται ότι ο ναός του Αγίου Γεωργίου Σκοτίνας Πιερίας μέχρι το 1952 ήταν μια μικρή εκκλησούλα. Το 1952 κατεδαφίστηκε  και κτίστηκε νέος ναός που κράτησε μέχρι το 1999. Ο τωρινός καινούριος ναός θεμελιώθηκε στις 20 Φλεβάρη 1999 (θυρανοίξια 20 Απρίλη 2013). Ο υπόγειος ναός από τις 28 Ιουλίου 2013 (θυρανοίξια) φέρει το όνομα του Αγίου Καλλινίκου. Εφέτος (22 Απρίλη 2015) στον Εσπερινό του Αγίου Γεωργίου) έγιναν διπλά εγκαίνια, α) του ενοριακού ναού Αγίου Γεωργίου και β) του υπογείου ναού αγίου Καλλινίκου.Τα διπλά εγκαίνια τέλεσαν οι αρχιερείς Κίτρους κ. Γεώργιος και Ελασσώνος  κ. Χαρίτων. Στις ομιλίες τους οι δύο αρχιερείς υπογράμμισαν:

α) Σεβ. Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος: Τα εγκαίνια ενός νέου ναού δεν είναι ένα τυπικό γεγονός. Είναι ένα εκκλησιαστικό γεγονός που αφορά ολόκληρη την Εκκλησία. Μ’ αυτές τις προϋποθέσεις τελούμε σήμερα διπλά εγκαίνια. Του ενοριακού ναού

του ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και του αγίου ενδόξου Μάρτυρος Καλλινίκου, ο οποίος τιμάται στον υπόγειο χώρο του όλου αυτού συγκροτήματος. Εμείς σήμερα τελούμε τα εγκαίνια του αισθητικού ναού, του μεγαλοπρεπούς αγίου Γεωργίου, τον οποίο εσείς οι κάτοικοι της Σκοτίνας με ευλάβεια και πίστη ανεγείρατε. Τελώντας, όμως, σήμερα τα εγκαίνια του ναού αυτού, πρέπει να πούμε ότι πιο πολύ απ’ όλα σημασία έχει ο εγκαινιασμός των ψυχών μας, η ανακαίνιση του μυαλού μας, ο προσανατολισμός της ζωής μας προς το θέλημα του Θεού και του Ευαγγελίου. Εκείνο που χρειάζεται, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η ανακαίνιση του έσω ανθρώπου, καθώς το σώμα μας αποτελεί τον έμψυχο ναό του Αγίου Πνεύματος. Τα εγκαίνια ενός ναού είναι ένα σπάνιο γεγονός και σπανιότερο γεγονός τα διπλά εγκαίνια. Δηλαδή τέλεση εγκαινίων σε διαφορετικά επίπεδα εντός του αυτού οικοδομήματος. 

β) Σεβ. Μητροπολίτης Ελασσώνος: Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιε. Θερμότατες ευχαριστίες για την τιμητική σας πρόσκληση να έρθω

σήμερα και να παρευρεθώ στα διπλά εγκαίνια του περικαλεστάτου αυτού ιερού ναού, που η αγάπη και ευλάβεια του κόσμου ανήγειρε και είναι πραγματικά για την ιερά Μητρόπολή σας ένα κόσμημα και ένα στολίδι. Χωρίς να θέλω  να σας κουράσω, θα ήθελα να αναφερθώ στο σύνδεσμο που έχει αυτή εδώ η περιοχή, η Σκοτίνα με την ιερά Μητρόπολη της Ελασσώνος. Αλλά κι αυτό, αυτή η σχέση δεικνύεται από τον υπόγειο ναό, το όνομα του οποίου αφιερώσατε στον άγιο Μάρτυρα Καλλίνικο. Καθώς όλοι σας γνωρίζετε, προ διακοσίων περίπου ετών η Σκοτίνα έδωσε στην Εκκλησία μια εκκλησιαστική προσωπικότητα. Κι αυτή η προσωπικότητα είναι ο Καλλίνικος ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο οποίος ήταν αδελφός της ιεράς μονής της Παναγίας της Ολυμπιώτισσας της Ελασσώνος. Γέννημα, θρέμμα, λοιπόν, της Σκοτίνας, αδελφός της μονής της Ολυμπιώτισσας και εν συνεχεία η εκκλησιαστική του πορεία τον ανέδειξε σε Πατριάρχη Αλεξανδρείας.

---------- 

Σημείωση: Ο κόσμος ήταν πολύς. Το εκκλησίασμα, μετά την  ακολουθία του Εσπερινού, μοιράστηκε (άλλοι στον επάνω, άλλοι στον κάτω ναό) για να παρακολουθούν καλύτερα τις φάσεις των εγκαινίων. Στον Άγιο Γεώργιο τα εγκαίνια τελέστηκαν από τον Σεβασμιώτατο Γεώργιο, στον άγιο Καλλίνικο από τον Σεβασμιώτατο Χαρίτωνα.

ΦΑΣΕΙΣ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ

                                                      Καθαρισμός της Αγίας Τράπεζας

                                        Εγκαίνια του Αγίου Γεωργίου από τον σεβ. Γεώργιο

                              Τα μανουάλια κατά την ώρα της λιτάνευσης των ιερών Λειψάνω

ΔΕΞΙΩΣΗ-ΧΟΡΟΙ

                                                 Ελένη Χασιώτη-Γκάρα στο τραγούδι. 

                                 Στο πλάι ο δάσκαλος των χορών κ. Αθανάςιος Αναγνώστου

                              Στο βάθος ετοιμάζονται τα κεράσματα (σουβλάκια, αναψυκτικά κλπ)

                             

Το σεργιάνι από ξένους και ντόπιους καλά κρατεί

τραγούδι: 1. άνοιξαν τα δέντρα ούλα, 2. «ι Κουσταντίνους ι μικρός"

   

ΣΚΟΤΙΝΙΩΤΙΚΑ ΑΚΟΥΣΜΑΤΑ

"Στου Γιαλό" "Πνευματική Κίνηση Σκοτίνας"

                             

                                                       1. άνοιξαν τα δέντρα ούλα

             Τραγούδι κοινό που το ακούμε σε πολλές περιοχές της χώρας. Στη  Σκοτίνα είναι ένα από τα συνηθέστερα, έχει την πρωτιά. Γι’ αυτό σε κάθε εκδήλωση ο χορός ανοίγει με το «άνοιξαν τα δέντρα ούλα». Μόνο κατά τη μέρα της Πασχαλιάς έρχεται δεύτερο. Πρώτο, είναι τα «Πασχαλιόγιουρτα» (βλέπε ανάρτηση 18.4.14).

Άνοιξαν τα δέντρα ού ν’ ούλα

κι οι αμυγδαλιές,

κι οι αμυ κι οι αμυγδαλιές.

αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ.

Άνοιξι κι ‘γώ η μπαχτσέ ν’ ές μου

μόν’ παράμουρφα,

μόν’ παρά, μόν’ παράμουρφα

αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ.

Ανιβαίνου κατιβαί ν’ αίνου

μέσα στου μπαχτσέ,

μέσα στου, μέσα στου μπαχτσέ,

αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ.

Βρίσκω κόρη να κοιμά ν’ άτι,

μόν’ κι μοναχή,

μόν’ κι μο, μόν’ κι μοναχή,

αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ.

Έσκυψα να τη φιλή ν’ ήσου,

δε μι δέχτηκι, δε μι δε, δε μι δέχτηκι,

αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ.

                     Ρίχνου μάλαμα κι ασή, ν’ ήμι

                     χαμουγέλασι, χαμουγέ χαμουγέλασι

                     αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ.

               Πολλά πρόσωπα τραγουδούν με διάφορες παραλλαγές ή προσθέτουν  κι άλλους στίχους κάνοντας αυτοσχεδιασμούς. Αυτό παρατηρήσαμε στον αείμνηστο Δημητρό Θ. Παπαγεωργίου (συνέντευξη-κασέτα 1994)

 Ξανασκύβου δευτιρώ ν’ ώνου,

                                  χαμουγέλασι,

                                  χαμουγέ, χαμουγέλασι,

                                  αλήθεια ν’ αγάπη μου σιαγαπώ-.

                     -Πού’ σαν ξένη μ’ του χειμώ, ν’ ώνα

                     σαν αρρώστησα, σαν αρρώ

                     σαν αρρώστησα

αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ.

              

                    Κι του Μάη, του καλουκαί, ν’ αίρι

σαν θιρμάθηκα,

σαν θιρμά σαν θιρμάθηκα

αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ.

Σ’ έστειλα γυαλί κι χτέ, ν’ ένι,

                    να γυαλίζισι, να γυαλί  να γυαλίζισι,

                    αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ.

                    Σ’ έστειλα κι ένα ζουνά, ν’ άρι,

                    για τη μέση σου,

                    για τη μέ για τη μέση σου,

                    αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ.

                   ΄Οσα δούλιψα η καημέ, ν’ ένους,

                   ‘σένα τ’ άστειλα,

                   ‘σένα τά ‘ σένα τ’ άστειλα,

       αλήθεια ν’ αγάπη μου σι’ αγαπώ. 

                                          2. «ι Κουσταντίνους ι μικρός»

       Στιγμές ευθυμίας μας φέρνει στο νου «ι Κουσταντίνους ι μικρός». Το τραγουδάνε, συνήθως, κατά την μεταπασχαλινή περίοδο. Το συναντούμε σε διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με την περιοχή. Περισσότερο το ακούμε στα νησιά του Αιγαίου, στη Θράκη και Μακεδονία. Μας θυμίζουν πολεμικά κατορθώματα (ακριτικά άσματα), χαρές του γάμου, αρραβωνιάσματα, πανηγυρικές εκδηλώσεις. Στη Γκιουμουλτζίνα* της Θράκης, λογουχάρη, ακούμε το τραγούδι με τίτλο «ι Κουσταντής»:

                                   “Ι Κουσταντής ι λιό μικρός**, του άξιου παλληκάρι,

                                    τουν πρώτου χρόνου στου σπαθί, του δεύτιρου δουξάρι,

                                    τουν τρίτουνι καυκήστηκε «κανένα δε φοβούμι,

                                    μηδέ τούρκου, μηδέ ρουμνιό, ούδι τουν βασιλέα..." (Ν. Γ. Πολίτης).

          Στη Σκοτίνα Πιερίας «ι Κουσταντίνους ι μικρός» φαίνεται να έχει κάποια ομοιότητα με τον «Κουσταντή» της Θράκης. Στο χρώμα και ύφος της μουσικής συγγενεύει πολύ με εκείνο των νησιών του Αιγαίου. Αυτό δείχνει, πως στα παλιότερα χρόνια η Σκοτίνα είχε μεγάλη επικοινωνία με τους νησιώτες. Αυτοί φέρνανε εμπορεύματα και άραζαν τα καράβια στην παραλία του χωριού. Έτσι, εξηγείται το γεγονός, ότι στα πανηγύρια του τόπου σπάνια βλέπουμε τσάμικο ή ηπειρώτικο χορό.

          Σημειώνω τους στίχους του τραγουδιού, όπως το λεν στη Σκοτίνα:;

                             Ι Κου ,μωρέ,  ν’ ι Κουσταντίνους ι μικρός (2)

                             ι μικρουχαϊδημένους (2).

                             Μικρόν, μωρέ, μικρόν τουν έχ’ η μάνα του

                             μικρόν κι η αδιρφή του.

                             Μικρόν τουν αρραβώνιασαν

                             μικρή βασιλοϊπούλα.

                             Κι ακάλιασαν τα 99 χουριά

                             τα δέκα βιλιέτια,

                             μα του “Χριστός Ανέστη-”

                             τα δέκα βιλιέτια.

                             Μα του “Χριστός Ανέστη”,

                             ακάλιασαν κι τουν Τούρναβο

                             κι τη μισή τη Λάρσα.

                             “Μα το “Χριστός Ανέστη”

                             ακάλιασαν και τα Φέρσιλα

                             κι βγήκι αντρουπιασμένους,

                            Μα το “Χριστός Ανέστη”.

----------

* Γκιουμουλτζίνα: έδρα τουρκ. διοίκησης ώς το 1912 (Κομοτηνή).

** λιό μικρός: έτσι λέγεται στα ακριτικά άσματα ο Μικροκωσταντίνος.